De geschiedenis van Koerdistan getuigt zowel van legendarisch verzet als van tragisch verraad. Zelfs in tijden van wrede vervolging en onderdrukking waren er Koerden die samenwerkten met de moordenaars, bezetters en kolonialisten. De Barzanî-clan en zijn partij KDP (Koerdistan Democratische Partij) speelden hierin herhaaldelijk een belangrijke rol. Dit gaat niet over elke persoon in de familie Barzanî, maar over het leiderschap en de politieke vorming in het corrupte partijapparaat van de KDP. Mesûd Barzanî, zijn zoon Mesrûr Barzanî en zijn neef Necîrvan Idris Barzanî vormen de kern van het verraad.
Korte geschiedenis van de Barzanî-clan
Om de huidige KDP en het verraad onder Koerden in het algemeen beter te begrijpen, is een blik op de geschiedenis nuttig. Barzan is de naam van een regio. Het stamverband Barzanî werd gevormd uit de confederatie van de Koerdische stammen Mizurî, Dolemerî, Berojî en Şerwanî die er woonden. Deze eenheid bestond al lang voor de Barzanî familie. Er is weinig historisch bekend over de vroege dagen van de familie, en de meeste beschikbare gegevens zijn fragmentarisch of onduidelijk. De Barzanî familie kwam mogelijk eerst uit het noorden van Koerdistan naar de Zaxo/Duhok/Amêdî regio en vervolgens naar de Zap rivier, vroeger bekend als Zê. Ze werden “malbata ber zê” genoemd, wat “de familie op de Zap” betekent. Niet alleen deze familie, maar ook de stammen die in Barzan woonden zijn altijd zo genoemd geweest. De familie Barzanî, die in principe geen stamverwantschap heeft, sloot zich aan bij de soennitische Naqshibandi-sekte, die vanaf de jaren 1850 machtig werd in Zuid-Koerdistan, en creëerde een nieuwe eigen stam.
De bronnen van Mesûd Barzanî’s macht
Vooral de naaste omgeving van Mesûd Barzanî is nauw betrokken bij het verraad. Het is daarom belangrijk om naar zijn familiebanden te kijken. Mesûd Barzanî trouwde met de dochter van Mehmed Xalid, de zoon van de sjeik van Barzan. Zijn moeder behoorde tot de Zêbarî stam. Het huwelijk gaf hem zowel stamgezag als religieuze macht. Deze twee bronnen van macht maakten Mesûd Barzani sterker dan zijn oudere broer Idris. Mesûd Barzanî werd zo praktisch de erfgenaam van zijn vader Mustafa Barzanî.
KDP als kracht om Koerdische vrijheidsaspiraties te liquideren
De KDP speelde herhaaldelijk de rol van liquidatie van het verzet in de verschillende delen van Koerdistan. Enkele voorbeelden:
* Suleiman Moini, een van de leiders van de KDP in Iran, werd op 15 mei 1968 vermoord door Mustafa Barzanî. Zijn lichaam werd overgedragen aan de Iraanse geheime dienst SAVAK.
* Ahmed Tawfiq, secretaris-generaal van de KDP in Iran, werd vervolgd door de KDP in Zuid-Koerdistan, moest vluchten naar Bagdad en werd in 1972 vermoord door agenten van het Baath-regime.
* Sait Elçi, een van de leiders van de Koerdische Democratische Partij in Turkije (TKDP), werd gemarteld nadat hij in 1971 uit Noord Koerdistan was gevlucht en vermoord op bevel van de KDP leiding.
* Sait Kırmızıtoprak (Dr Şivan), een van de leidende kaders van de TKDP, de revolutionair uit Dersim ook bekend als de Koerdische “Che Guevara”, werd gearresteerd door de KDP in Zaxo in 1969, gemarteld en doodgeschoten samen met twee van zijn kameraden.
De Koerdische partijen in Noord- en Oost-Koerdistan werden op deze manier lamgelegd. Dit gebeurde op verzoek van zowel de Perzische SAVAK als de Turkse geheime dienst (MIT). De inmenging van het KDP leiderschap in de interne aangelegenheden van de Koerdische beweging in West-Koerdistan (Rojava) heeft een ernstige slag toegebracht aan de eenheid en de gezamenlijke strijd van de krachten daar. De Koerdische beweging in Libanon, die zich actief bezighoudt met de problemen van Koerdische vluchtelingen, is ook intern verdeeld geraakt door de acties van het KDP leiderschap. Kortom, als een bliksemafleider hebben de Barzanîs en de KDP het tot hun taak gemaakt om de weerstandsenergie van de Koerden te verdrijven. De steun en welwillendheid van de bezettingsmacht is voor hen van cruciaal belang. Zonder deze steun zouden de partij en haar corrupte nepotistische netwerk niet nog een maand over Zuid-Koerdistan kunnen regeren.
Alles wat de belangen van de KDP niet dient, moet vernietigd worden.
De nauwe banden tussen de Barzanî clan en de KDP en de kolonialisten en bezetters betekenen dat ze dienen als een verlengstuk van de koloniale staten, vooral in andere delen van Koerdistan. Hun herhaaldelijk gepronkt patriottisme blijft een komedie in het licht van deze realiteit. De KDP probeert de bezetters op steeds nieuwe manieren te dienen. Ze is verantwoordelijk voor uitroeiingsoperaties tegen de revolutie in Zuid- en Oost-Koerdistan. Nu mobiliseert de KDP al zijn middelen om de PKK-revolutie in Noord-Koerdistan te smoren.
Een oorlog tegen “vrije Koerden”
De belangrijkste functie van de KDP is gebaseerd op de strijd tegen de Koerdische vrijheidsbeweging. De KDP volgt een expliciet contrarevolutionaire agenda, aangezien de oligarchen van de Barzanî-clan zichzelf zien als de eigenaars en meesters van Koerdistan. Ze hebben geprobeerd de revolutionaire organisaties die in Koerdistan zijn ontstaan van hen afhankelijk te maken en hen te dwingen hen te volgen. Zij die zich verzetten werden vermoord in samenwerking met de bezetters. Dit is ook de houding van de KDP tegenover de Koerdische vrijheidsbeweging. Het viel de Koerdische vrijheidsbeweging zelfs aan tijdens de oprichtingsfase. Eerst via de tegenorganisatie Stêrka Sor, waardoor Haki Karer op 18 mei 1977 werd vermoord in Dîlok (Tr. Antep), daarna via de Koerdische Nationale Raad (KUK), die de PKK aanviel, vooral in het begin van de jaren tachtig.
Toen de vrijheidsbeweging zich over het hele Midden-Oosten verspreidde en zich in 1983 onder andere in Zuid-Koerdistan vestigde, was er aanvankelijk een overeenkomst met de KDP. Met het begin van de gewapende strijd op 15 augustus 1984 kreeg de KDP echter koudwatervrees en eiste dat Abdullah Öcalan onmiddellijk zou stoppen met het verzet tegen Turkije, omdat het anders oorlog zou gaan voeren tegen de Koerdische vrijheidsbeweging. Het offensief van de PKK werd echter steeds effectiever en een langdurige guerrillaoorlog bracht de PKK veel prestige. De PKK won aan kracht en sympathie in alle vier de delen van Koerdistan. De KDP was niet bereid dit te tolereren. In de ogen van de KDP was elke linkse kracht een bedreiging voor haar macht. De KDP beschouwde de PKK als een bedreiging en concurrent voor zijn corrupte heerschappij en zocht steeds toenadering tot de Turkse staat. De verklaring van de KDP aan vertegenwoordigers van de Turkse staat dat de PKK een veel grotere vijand is dan Turkije, getuigt van deze logica.
Diplomatieke contacten met de Turkse staat
De KDP heeft samen met Turkije intensieve diplomatieke inspanningen geleverd om de PKK internationaal te laten classificeren als terroristische organisatie en op de “terreurlijst” te plaatsen. Als gevolg van deze smerige activiteiten werd de Koerdische Vrijheidsbeweging internationaal tot terroristische organisatie verklaard en werden haar activiteiten verboden. De KDP speelde ook een belangrijke rol in de ontvoering van Abdullah Öcalan. Na Öcalan’s opsluiting en isolatie, geloofde ze dat ze haar doel bereikt had. Met de hulp van collaborateurs binnen de PKK probeerde ze de beweging van binnenuit te vernietigen. Maar de vrouwenbeweging, die vooral werd aangevallen door de groep rond Osman Öcalan en de KDP, vocht terug met de steun van Abdullah Öcalan en zorgde voor een revolutie in de PKK, die haar sterker dan ooit zou maken. De hervatting van de gewapende strijd door de vrijheidsbeweging op 1 juni 2004 schokte zowel Turkije als de KDP.
De Turkse staat wil alle Koerdische verworvenheden vernietigen
Vanwege zijn anti-Koerdische ambities van vernietiging, was de Turkse staat niet bereid om Zuid-Koerdistan officieel te erkennen. Het doel was om de bestaande federale structuur te elimineren. De hervatting van de gewapende strijd door de Koerdische vrijheidsbeweging gooide echter roet in het eten voor de Turkse staat. Uiteindelijk viel de Turkse staat op 21 februari 2008 in een grensoverschrijdende operatie de Zap-regio aan. Blijkbaar wilde het de kracht van de guerrilla’s testen. Nadat een Cobra-gevechtshelikopter werd neergeschoten en tientallen soldaten werden gedood tijdens de gevechten die een week duurden, werd het Turkse leger op 28 februari 2008 gedwongen zich terug te trekken. Deze poging tot invasie kwam de Turkse staat duur te staan.
Erkenning versus samenwerking
Na deze nederlaag begon de Turkse bezettingsstaat zijn beleid aan te passen. Het begon met het erkennen van de status van Zuid-Koerdistan en het aangaan van officiële betrekkingen met deze regio. In ruil voor deze erkenning moest de KDP net als in het verleden aan de zijde van de Republiek Turkije strijden tegen de vrijheidsbeweging. Vooral met de Rojava-revolutie en de intensivering van de guerrillastrijd in 2012 koos de KDP duidelijk de kant van Turkije. De nederlaag die het in 2014 leed tegen IS en in 2017 na het onafhankelijkheidsreferendum tegen de Iraakse staat leidde tot een aanzienlijke vermindering van de kracht van de KDP. Daardoor kwam de KDP nog meer in handen van het Turkse regime, dat tijdens het onafhankelijkheidsreferendum had gedreigd de grenzen te sluiten en Zuid-Koerdistan uit te hongeren. Daarom voert de KDP momenteel samen met de Turkse staat oorlog tegen de Koerdische vrijheidsbeweging in Zuid-Koerdistan, Rojava en Şengal. Hoewel deze oorlog aanvankelijk vooral werd gevoerd voor inlichtingen- en ideologische doeleinden, is de KDP nu een belangrijk onderdeel van de oorlog, die sinds 2022 is geïntensiveerd met de militaire aanvallen op Zînê Wertê in 2020 en Gare in 2021.
De leugen over de stichting van een Koerdische staat
De Barzanî clan en de KDP hebben nooit de vrijheid en onafhankelijkheid van Koerdistan verdedigd of ervoor gevochten. Ze gebruiken het verhaal van de stichting van een Koerdische staat om hun eigen familiebelangen te beschermen. Ze willen een emiraat. Om dit te bereiken zijn ze bereid de andere delen van Koerdistan op te offeren en de revolutionaire krachten te liquideren. De Barzanî familie en de KDP zien de Koerdische vrijheidsbeweging als een rivaal en obstakel en blijven Koerdistan aanvallen in samenwerking met alle bezetters. Als het Koerdische publiek en het Koerdische volk de collaboratie en de aanvallen van de Barzanî familie en de PDK niet stoppen met een krachtig antwoord, zal Koerdistan een hoge prijs moeten betalen. De Koerden en Koerdistan lopen het risico om na de “Derde Wereldoorlog” zonder status en land te blijven.
De KDP vervult alle infrastructurele en inlichtingenwensen van de Turkse staat. Tijdens aanvallen op de guerrilla’s wapperen de vlaggen van de Turkse staat en de KDP zij aan zij. De KDP heeft de regio volledig opengesteld voor de Turkse bezettingsmacht. Ze legt wegen aan voor het Turkse leger, deelt posities met het Turkse leger en vecht samen met het Turkse leger tegen de Koerdische guerrilla. De KDP heeft duizenden patriotten, kaders en guerrillastrijders op zijn geweten. Dit gaat veel verder dan samenwerking. Dit blijkt ook uit het feit dat ze officieel bedankt is voor haar diensten door de Turkse regeringsleider Erdoğan, die Koerden uit hun dorpen verjaagt en burgers laat vermoorden onder de ogen van de KDP.
Bron: ANF