1)
De grote lijn? Daarvoor moet je bij de details zijn.
In de wereld van proxi wars en geperfectioneerde staatsterreur kan je er niet om heen dat wat niet gezegd en niet gezien wordt juist het verhaal is dat zich voor onze ogen ontvouwt. Als gevangen in een diepe hypnose kijken wij toe. Zien en zien niets. Voelen, en voelen niets.
Het heeft bij mij een hele tijd geduurd tot ik de staat Turkije samenvatte als “een platte racistische moordmachine”. Ik haat dat predicaat “fascistisch”, maar ik ontkom er niet aan dat erbij te halen.
Het verslag van de staat Turkije over een eeuw genomen is diep verontrustend. Maar net zo goed vind ik het verontrustend dat Nederland de Turkse staatswreedheden zo lang buiten een historisch perspectief heeft gehouden, en de vernietiging van de Koerden in de praktijk bij de helaasheid der dingen heeft bijgezet.
Voeg daarbij de gretigheid waarmee het Nederlandse bedrijfsleven Turkije omarmde als degelijk investeringsparadijs voor onze oude dag.
Dat je je zou bekommeren om de afgrijselijke behandeling van de Koerden en de Armeniërs, dat zie ik toch niet als een “linkse hobby”. Stil blijven maakt mij medeplichtig. Zo zie ik dat.
Er is geen ontkomen aan: we móéten wel in opstand komen. Vind ik. Maar anderen denken daar weer heel anders over. Turkije heeft al decennia terug zijn krediet verspeeld, is mijn mening. Maar die boodschap was in 2018 nog niet aangekomen in breed publiek. In ieder geval nog niet geland bij Sigrid Kaag.
2)
De Koerden zijn de Joden van onze tijd.
Natuurlijk voltrok zich deze genocide in de vier landen rond de Eufraat langs andere lijnen dan in Nazi Duitsland, maar de menselijke verwoesting aldaar is er niet minder om. Het gaat om een verkrachting van basale waarden. Maar het is te lang afgedaan als een een lastige interne kwestie. Een noodzakelijke praktijk, die binnen de perken zou blijven als wij ons er maar niet mee gingen bemoeien…
Maar wat doen we met de kennis van nu? Hoe kijken we nu naar onszelf. En naar de deelnemende partijen?
Stel dat we Amerika een bedankje zouden sturen… Stel dat we zeggen: Turkije en Rusland, ga zo door… Stel dat we het accepteren zoals ‘t nu ligt, en dat we de vrouwen van Noord-Syrië uitleveren aan de genade van die grootmachten daar… wat zegt dat over ons? Wat vertelt dat over ons? En over wat ons nog te wachten staat? Ik denk: alles.
Denk het ondenkbare. Stel je voor: Amerika draait zich op het cruciale moment van nood van Europa af… Nee, stel je nu even niets meer voor: zie het ondenkbare zich nu voltrekken.
De bescherming van wat wij voor onszelf reserveerden als ons godgegeven recht, is verdampt. Is een illusie.
Als het Koerdische volk dat tegen IS in de laatste vier jaar 11000 vrouwen en mannen heeft verloren in die strijd nu de groeten krijgt van Amerika, waar mogen wij dan nog op rekenen? Dat wij wèl heel speciaal zijn ofzo?
Ik vrees dat het een simpele rekensom is. En wij de uitkomst al weten.
Het elan van Amerika is failliet, en wij — op onze manier– eveneens.
3)
In de twee jaar na de inval in Afrin konden wij geen vuist maken tegen Turkije. Dat tekent onze doodlopende zaak.
In plaats van steeds de laatste diplomatieke brandjes te blussen zouden we ons ook eens kunnen richten op een diepere reflectie op de staat Turkije: al de moorden in de afgelopen eeuw waar geen rekenschap voor is afgelegd. Dersim in 1938, de tienduizenden moorden op afroep in de jaren 1990. De actieve betrokkenheid van Erdogan met het IS kalifaat… Pas daarna kan je je afvragen of je nog serieus het wel en wee van de Koerden in handen wil leggen van de Turkse witwas moordmachine, het patronaat van IS.
En ja … het is natuurlijk nog veel erger dan dat… Waarom moet Erdogan toch zoveel kritiek verduren, terwijl Saoedi Arabië — zo gekoesterd door Amerika — nog veel dieper in de miljarden business van de jihad-terreur zit?. Okay, goed punt.
Ja, het klopt: het is disproportioneel hoeveel Erdogan nu te verduren heeft… maar wat mij betreft nog lang niet genoeg.
Willen wij zelf overleven, zullen we toch de geschiedenis van Turkije ter harte moeten nemen, vrees ik, want dan krijg je een glimp van wat er nog staat aan te komen.
Dat we Turkije de vluchtelingenstromen laten kanaliseren, en Rusland mag uitmaken waar de bommen worden losgelaten, dat is nu een feit, maar ook een signaal. Verontrustend vind ik dat wij ons dit laten aanleunen. (Op een paar schattige proefballonnetjes na).
Fascistische staten scoren nu de punten, slaan de maat, en wijzen ons de weg. Zo staat ’t er voor.
Zijn wij de toeschouwers van onze eigen executie?
Steeds dringt zich het beeld aan me op dat Europa, als cultuur voorbij de glorie van zijn kracht, zich lijdzaam naar de slachtbank laat leiden. De analyse van Imre Kertesz gaat over ons. Nu.
Wij omhelzen de dood en de krachten die de dood omhelzen.
Auteur: Paul Terlunen
