In een verklaring die vandaag na een spoeddebat is aangenomen, heeft het Congres van Lokale en Regionale Overheden van de Raad van Europa de Turkse autoriteiten opgeroepen om te stoppen met het vervolgen en in hechtenis nemen van gekozen vertegenwoordigers van oppositiepartijen; de huidige gedetineerden vrij te laten, waaronder de burgemeester van Istanbul Ekrem İmamoğlu en de burgemeester van Van en Congreslid Abdullah Zeydan; de rechten van de verdediging te waarborgen en geen uitgebreid gebruik te maken van voorlopige hechtenis wanneer duidelijk bewijs van redelijke verdenking ontbreekt.
Het congres uitte zijn diepe bezorgdheid over de verslechtering van de werkomstandigheden van lokale en regionale gekozen vertegenwoordigers en de verzwakking van de fundamentele vrijheden en de rechtsstaat in Turkije. Dit wordt gekenmerkt door de versnelde afzetting, arrestatie en vervolging van oppositieburgemeesters op grond van terrorisme en corruptie en hun vervanging, in veel gevallen, door benoemde bestuurders. Deze praktijk is herhaaldelijk veroordeeld door het Congres omdat het in strijd is met het Europees Handvest inzake lokale autonomie.
In de verklaring staat dat de niet aflatende campagne van gerechtelijke intimidatie gericht tegen burgemeester İmamoğlu sinds zijn eerste verkiezing in 2019 is gebruikt om zijn recht om zich verkiesbaar te stellen te beperken. Los daarvan werd de voorlopige hechtenis van İmamoğlu op 23 maart door de voorzitter van het Congres aangemerkt als een aanslag op de democratie.” Sinds 2016 zijn er al bijna 150 burgemeesters ontslagen en vervangen en is miljoenen mensen een democratische stem ontzegd in Turkije. De arrestatie van de heer İmamoğlu brengt het risico met zich mee dat de meer dan 16 miljoen burgers van de grootste gemeente van Europa worden bestuurd door een niet-gekozen bestuurder.”
De Verklaring veroordeelde ook het algemene verbod op openbare demonstraties, zoals dat wordt toegepast in gemeenten waar burgemeesters werden verwijderd of gearresteerd, met de volgende woorden: “Deze praktijk benadrukt dat de vrijheid van meningsuiting en vergadering de afgelopen maanden te lijden hebben gehad onder uitgebreide beperkingen, omdat het land is afgeweken van democratische normen en standaarden.”
In de Verklaring werd opnieuw bevestigd dat lokale en regionale overheden een sleutelrol spelen bij het handhaven en verdedigen van de democratie, de mensenrechten en de rechtsstaat. De Verklaring onderstreepte het recht van lokale overheden om vrijelijk zelfbestuur uit te oefenen zonder angst voor vervolging of vergelding, ongeacht de politieke standpunten van hun leiders en vertegenwoordigers. Dit is inherent aan het vereiste van politiek pluralisme in democratische systemen.
Het Congres onderstreepte dat het zich wil inzetten voor een constructieve politieke dialoog met de Turkse autoriteiten, met name in het kader van de routekaart voor na de monitoring en de organisatie van een bezoek van de leiding van het Congres en de corapporteurs over de situatie van de lokale democratie in Turkije; er zal zo snel mogelijk een studiereis naar Turkije worden georganiseerd om persoonlijke ontmoetingen te hebben met burgemeesters die zijn aangehouden, waaronder burgemeester İmamoğlu.