De nog steeds als “compromis” aangemerkte hervorming van het Europese asielsysteem blijft emoties oproepen. Het betekent een keerpunt en is feitelijk een afschaffing van het individuele recht op asiel. Terwijl rechtse populisten en fascisten feestvieren, protesteren bijna alle linkse tot liberale NGO’s tegen de erosie van de beginselen van de rechtsstaat, waarvan werd aangenomen dat ze consensus waren. De verantwoordelijken voor deze “hervorming” van de SPD en de Groenen noemen de ondermijning van de bescherming van vluchtelingen “historisch” en klagen misschien publiekelijk over “buikpijn” – met name de geplande opsluiting van kinderen gaat te ver. Anders zijn gevangenissen voor vluchtelingen zoals in Moria of Lesbos kennelijk wel oké.
De Duise Minister van Buitenlandse Zaken Baerbock wordt concreet en legt uit waar het om gaat: “Ook om ons Europa zonder controles aan de binnengrenzen te behouden, was dit compromis nodig.” Dus: vrijheid van beweging voor bevoorrechte EU-burgers (inclusief de “goede” oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne), afsluiting en verdere militarisering aan de buitengrenzen, legalisering van push-backs, “terugkeerovereenkomsten” met zoveel mogelijk staten op de vluchtroutes. Het blauwdruk hiervoor is de perfide deal met Erdogan uit 2016, waarin Turkije werd gedefinieerd als een “veilig derde land”. Met name vluchtelingen uit Syrië, Irak en Afghanistan worden hierdoor getroffen.
Bij de zogenaamde hervorming van het EU-asielsysteem gaat het niet om de bescherming van mensen. Grenzen worden beschermd. Het kan zijn dat er al stappen zijn genomen met het oog op de verwachte klimaatvluchtelingen, waarvan de thuislanden onbewoonbaar worden door de verwoesting die het dogma van onbeperkte groei heeft veroorzaakt in de metropolen van economie en welvaart. Slim vooruitzicht?
Gedreven door angst voor rechtse populisten en fascisten in veel Europese landen denkt men dat zij die steeds luider aan de rechterkant rellen en het neoliberale project Europa verstoren, kunnen worden gepacificeerd met een militante vluchtelingenverdediging en militaire opbouw. Ze produceren lelijke beelden. Brandende vluchtelingenverblijven laten bruine vlekken achter in de glossy brochures die adverteren voor de groen-gewassen “waarden” van Europa.
Ondifferentieerde racisme is bij de (meeste) leden van de Ampelcoalitie (nog) taboe. Want men weet dat deze samenleving niet levensvatbaar is zonder migratie. Daarom is er nu een “wet op de immigratie van vakkrachten” aangenomen. Wereldwijd wordt momenteel geworven voor opgeleide arbeidskrachten. Ze moeten – liefst goedkoop – het tekort aan loonarbeiders hier oplossen. Dat ze worden weggetrokken van de arbeidsmarkt in hun thuisland… maakt niet uit! Wie bruikbaar lijkt voor Duitse bedrijven, krijgt toegang tot Europa. De goede werknemers worden zorgvuldig gesorteerd om de nationale economie te stabiliseren, de anderen mogen verdrinken in de Middellandse Zee of uitdrogen in de woestijn.
Het gaat niet om waarden, het gaat om exploitatie. In de crisisgeschudde kapitalistische moderniteit van de 21e eeuw is dit de realiteit en volledig consequent. Daarom is er ook geen reden om “teleurgesteld” te zijn in de SPD, de Groenen of welke andere partij dan ook in het parlementaire spectrum. Hun taak is om in opdracht van de staat nationale belangen te beschermen.
Er wordt vaak gesproken over de “dubbele moraal” van het regeringsbeleid. Voorbeeld: de Oekraïners krijgen het recht op zelfverdediging toebedeeld, maar de – eveneens internationaalrechtelijk aangevallen – Koerden wordt dit geweigerd. Pronken met “Jin Jiyan Azadî” wordt als trendy beschouwd, maar het tonen van afbeeldingen van de bedenker van deze slogan is strafbaar. In 2015 werden – zij het kortstondig – de helden van de PKK en YPG/YPJ in de strijd tegen de zogenaamde IS gevierd, vandaag worden ze beschouwd als “terroristen”. De lijst kan eindeloos worden voortgezet…
Nee, moraal is geen categorie van politiek handelen in de kapitalistische moderniteit. Dat weten we allemaal, dus waarom de verontwaardiging?
Zou het niet efficiënter zijn om morele appellen aan politieke vertegenwoordigers achterwege te laten? De droom om binnen het parlementaire systeem een goed leven voor iedereen te creëren in harmonie met de natuur is al lang vervlogen sinds de mars door de instellingen van de oude ’68ers.
Linkse bewegingen zijn vandaag de dag gemarginaliseerd. Men is het eens in de afwijzing van wat er bestaat, heeft misschien nog gevoel voor utopieën en bespreekt deze na het werk in kleine kringen. Maar er ontbreekt de bereidheid tot een uitgebreide praktijk van verzet. Dit zou betekenen dat het individu zichzelf zou moeten veranderen in plaats van zich te verschuilen in de meestal hedonistische bubbel. Gericht zijn op het algemeen belang in plaats van het uiten van subjectieve gevoelens. Het lange proces van organisatie. Kritiek en zelfkritiek. Ongetwijfeld moeilijk en niet zonder teleurstellingen en tegenslagen. Dan liever feestvieren…?
Een antwoord op de oude vraag van Lenin “Wat te doen?” wordt gegeven door Duran Kalkan, lid van het uitvoerend comité van de Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK): om de samenleving te veranderen, moet men eerst zichzelf veranderen. Is iedere individu binnen links daartoe bereid?
Foto: “Verzet betekent leven” (Jinwar)
Auteur: Sarya Taro voor ANF