Behrouz Boochani is eindelijk vrij. Na meer dan zes jaar in Australische immigratiedetentie kon de Koerdische journalist, dichter, auteur, filmmaker en mensenrechtenactivist uit Ilam in Oost-Koerdistan (Iran) het beruchte interneringskamp op Manus, het Pacifische eiland, verlaten. Hij is in Nieuw-Zeeland op uitnodiging van het literaire festival WORD Christchurch.
“Ik zal niet terugkeren,” vertelde Boochani de Guardian toen hij aankwam op Auckland Airport. “Ik wil vrij zijn van het systeem op het eiland. Ik wil gewoon ergens zijn waar ik een persoon ben, niet alleen een vluchtelingenetiket. ”
I just arrived in New Zealand. So exciting to get freedom after more than six years. I have been invited by Word Festival in Christchurch and will participate in an event here. Thank you to all the friends who made this happen.
— Behrouz Boochani (@BehrouzBoochani) November 14, 2019
Boochani was mede-oprichter van het Koerdische literaire tijdschrift Werya in Iran. In februari 2013 vielen eenheden van de paramilitaire revolutionaire wachten de kantoren van het tijdschrift binnen. Hij wist zich aanvankelijk drie maanden te verbergen en vluchtte vervolgens op 23 mei het land uit. Bij zijn tweede poging om vanuit Australië Indonesië te bereiken, werd hij onderschept en naar Christmas Island gebracht. Na een maand in hechtenis werd Boochani in augustus 2013 overgebracht naar de gevangenis van Manus Island.
Sinds begin 2013 stuurt Australië vluchtelingen die het land over zee probeerden te bereiken naar de gevangenis van Manus. Het eiland in de Stille Oceaan – eerst in Duitse handen, later in koloniaal bezit van Australië – behoort tegenwoordig tot Papoea-Nieuw-Guinea. De omstandigheden daar worden door artsen en vluchtelingenwerkers als mensonterend aangemerkt. Er kwamen steeds weer vreselijke verhalen uit de gevangenis naar voren – meldingen van misbruik door het beveiligingspersoneel, schokkende hygiënische omstandigheden, gebrek aan voedsel en medische zorg. Veel van deze verhalen zijn geschreven door Behrouz Boochani. In gevangenschap werd hij een belangrijke getuige van het anti-vluchtelingenbeleid van Australië en woordvoerder van de kampbewoners op Manus. Voor de Guardian schreef hij uitgebreid over het leven in het detentiecentrum.
Dat is waar zijn boek “No Friend But the Mountains: Writing from Manus Prison” is geschreven. De 36-jarige Boochani schreef zijn debuut met mobiele telefoonberichten die hij vanaf het eiland stuurde en won de Victorian Premier’s Literary Award, de belangrijkste literaire prijs van Australië. Samen met Arash Kamali Sarvestani maakte hij ook de documentaire “Chauka, Please Tell Us the Time” op Manus. De film, die meerdere maanden werd opgenomen met een mobiele telefoon, gaat over het dagelijks leven in het detentiecentrum.
