1)
Het is een zonnige dag. Een groepje vrouwen doet samen een work-out op hun uitgerolde matjes in het park. Puhs-ups, crunches. Op een steenworp afstand verzamelen demonstranten zich voor het Turkse consulaat. Precies 8 jaar geleden zijn op klaarlichte dag drie vrouwen vermoord in Parijs, drie Koerdische journalisten. Vrouwen die zich inzetten voor het leven van vrouwen. GevaarIijk werk. Zelfs op Franse bodem waren deze vrouwen niet veilig voor de Turkse geheime dienst. 9 jan 2013 werden zij, op klaarlichte dag, vermoord.
Op deze zonnige middag in Amsterdam staat de broer van een van die vrouwen hier. Hij neemt de microfoon in de hand. Op rustige wijze maar met vaste toon vertelt hij over het werk van zijn zus, en wat haar is overkomen. Opdat zij niet wordt vergeten. En alles waar zij voor stond. Alles lijkt erop te wijzen dat de Franse overheid deze moorden pijnlijk vond, een smet, maar, als wisselgeld, in het geopolitieke spel heeft verrekend. Wij blijven met verdriet en veel vragen achter.
Het grasveld baadt in een warm licht. De meiden zijn klaar met hun work-out. De matjes weer opgerold. Ze kunnen we er weer tegen. De Koerdische spreker krijgt applaus, en knikt bescheiden. Iets verderop komt een vrouw op het veldje staan, met haar spandoek: ‘Free Assange!’. Ik loop even op haar af om een praatje aan te knopen. Ik zeg haar dat ik dit echt dapper vind van haar, maar daar wil ze niets van weten: “Dit is toch niets vergeleken met demonstreren in Rusland of Belarus”, merkt ze droogjes op.
Het zijn haar zorgen om Het Vrije Woord die haar drijven in haar stille strijd. Ze glimlacht: “Pas als hij vrijkomt zal ik hiermee stoppen.”
Verwarring zaaien, plus zelf geen vuile handen maken, is het nette oorlogvoeren van nu. Dat aankaarten past daar niet in. Gemopper in de marge mag. Zeuren ook. En je blij maken om wat eigen succesjes.
Het bloed op de vloer van het Capitool is nog maar amper opgedroogd, en sommige republikeinen sturen al aan op ‘zand erover’. Senaat voorzitter Mitch McConnell aarzelt. Lindsey Graham heeft het al over ‘healing en reconciliation’… Een grote schoonmaak is niet zo nodig. Trump is nu voor een ordelijke overdracht, bemoedigt en maant zijn volgers:
”I know your pain. We love you. You’re all so special…”.
De overweldigende aanwezigheid van The Proud Boys ten spijt, was het binnendringen in de senaatzaal het werk van Antifa en links-radicale elementen… Dat beeld houdt stand onder veel republikeinen. Wel is waar is het alarm over de flinterdunne bescherming van de Amerikaanse rechtsstaat afgegaan, toch is er ‘across the isle’ nog geen robuuste oplossing in zicht.
“WE WILL COME BACK” was het visitekaartje dat The Proud Boys achterlieten in de werkkamer van senator Nancy Pelosi… De aftrap is gegeven… Belofte maakt schuld?
De winst is wel dat we geen oververhitte fantasie meer nodig hebben om gevaar te ruiken: het beest is los en nog lang niet terug in z’n hok…
2)
“Leer mij te veranderen wat ik kan veranderen.
Leer mij te aanvaarden wat ik niet kan veranderen.
Leer mij het verschil te zien.”
3)
Machiavelli worstelde tijdens zijn leven met het roekeloze gedrag van de vorsten van zijn tijd. Als diplomaat had hij volledige inkijk in de perversies van de macht. Hij wilde beter. Hij besefte wel dat het paranoïde opportunisme van de machtshebbers niet head on bestreden kon worden. Dus vlocht hij een betoog in elkaar, ‘Il Principe’ (‘De Vorst’), waarin hij alle motieven van eigen belang doorweefde naar keuzes die ook het volk zouden dienen.
Het mocht niet baten. Zo expliciet als hij het had uitgeschreven ging het de boeken in als hèt draaiboek voor politiek immoreel gedrag. Wat bedoeld was als een handreiking om tot bezinning te komen draaide uit op het tegendeel. De Pauselijke Kerk herkende zich te veel in de ontleding van het machtsmisbruik. En de vorsten werden er ook niet echt blij van.
Een gemiste kans. Omdat het werk niet vertrok vanuit fulminerende verontwaardiging, maar observerend en analyserend was opgebouwd, kreeg het, onbedoeld, later een tweede leven. Het werd het gelezen als handboek voor door en door verrot politiek handelen.
De eruptie van geweld in Amerika in onze dagen kent een lange aanloop, waarbij de aftrap in een ver verleden ligt. Ik denk dan met name aan de campagnes van Newt Gingrich. Binnenlandse politiek werd oorlog. The Teaparty en Breitbart werden het platform voor die nieuwe strategie… Zo werd het vlees gestoofd voor wat uitmondde in de recente escalatie. Het kwaad is al aangericht.
Nu de scherven weer bijeengeveegd worden, zou Machiavelli wellicht nog een nuttige bijdrage kunnen leveren om het gerijpte opportunisme binnen de republikeinse partij in lijn te brengen met belang van het volk. Er is nog heel wat werk te verrichten, lijkt mij.
Auteur: Paul Terlunen
