- Turkije
Leden van de DEM- partij in de Parlementaire Commissie voor Nationale Solidariteit, Broederschap en Democratie, Gülistan Kılıç Koçyiğit, Meral Danış Beştaş, Hakkı Saruhan Oluç, Celal Fırat en Cengiz Çiçek hebben een schriftelijke verklaring afgegeven over het lopende proces om een oplossing te vinden voor de Koerdische kwestie, naar aanleiding van de ‘Oproep tot vrede en een democratische samenleving’ van de Koerdische leider Abdullah Öcalan op 27 februari.
In de verklaring van donderdag stond het volgende: “De Commissie voor Nationale Solidariteit, Broederschap en Democratie, opgericht binnen de Grote Nationale Assemblee van Turkije, zet haar activiteiten sinds 5 augustus 2025 voort. De commissie is opgericht met als doel een juridische en politieke basis te creëren die zal bijdragen aan een democratische en vreedzame oplossing van de Koerdische kwestie.
We willen nogmaals benadrukken dat we het uiterst waardevol vinden dat politieke partijen die de overgrote meerderheid van de publieke wil vertegenwoordigen, in de commissie vertegenwoordigd zijn, vooral in het licht van een van de meest fundamentele kwesties waarmee de republiek wordt geconfronteerd. Deze politieke wil heeft er voor het eerst toe geleid dat de politieke instelling en arena, die een historische rol zouden moeten spelen bij het oplossen van de kwestie, op dit niveau dichter bij een oplossing zijn gekomen.
Gezien de kenmerkende eigenschappen en historische gebeurtenissen en ontwikkelingen die deze periode kenmerken, zijn de verwachtingen van het publiek hooggespannen dat de Commissie haar rol in de parlementaire arena zal vervullen. Hoewel we erkennen dat de Commissie niet voor alles verantwoordelijk is, zijn we ons er ook van bewust dat als zij haar rol correct en functioneel vervult, zij een bijdrage zal leveren die de deur naar historische ontwikkelingen zal openen.
1. De eerste fase van het werk van de Commissie wordt afgerond en de hoorzittingen lopen ten einde. We willen nogmaals benadrukken dat we de ideeën en suggesties van personen en instellingen uit verschillende kringen met betrekking tot vrede en een oplossing uiterst waardevol vinden. Vanuit het perspectief van onze partij is het belangrijkste resultaat van de hoorzittingsfase dat een democratische en vreedzame oplossing voor de Koerdische kwestie onvermijdelijk is. Hoewel hun referenties en uitgangspunten kunnen verschillen, hebben de verklaringen die aan de Commissie zijn afgelegd eens te meer aangetoond dat een historische oplossing voor de Koerdische kwestie noodzakelijk is.
2. Veel instellingen en individuen hebben verklaard dat de overgang naar de positieve vredesfase van het proces even belangrijk is als de negatieve vredesfase, die wordt beschouwd als een toestand van niet-conflict. Wij vinden de opmerkingen die tijdens de hoorzittingsfase naar voren zijn gekomen zeer waardevol, zoals het feit dat “het tot stand brengen van gerechtigheid, het opbouwen van sociaal vertrouwen, het institutionaliseren van gelijkheid en het duidelijk uitdrukken van de wil om verschillende identiteiten gelijkwaardig en vreedzaam te laten samenleven” noodzakelijk zijn voor positieve vrede; dat een klimaat van vertrouwen kan worden “bereikt door middel van het principe van wederkerigheid”; het belang van “het wegnemen van de onderliggende oorzaken” op basis van het inzicht dat de kwestie “niet kan worden gereduceerd tot de dimensie van gewapend conflict”; dat “duurzame vrede niet kan worden bereikt door middel van veiligheidsbeleid alleen”; “het afzien van beleid van afwijzing, ontkenning en assimilatie”. Wij benadrukken met klem dat de Commissie in haar toekomstige werkzaamheden gebruik moet maken van deze aanbevelingen die tijdens de hoorzittingen naar voren zijn gekomen.
4. Met de opening van het parlement zal de eerste fase, die kan worden omschreven als een politieke en sociale fase, plaatsmaken voor de tweede fase, die wij definiëren als de juridische fase. Het bestaansrecht van de commissie is het formuleren van aanbevelingen en ontwerpen met betrekking tot de wetswijzigingen die het proces vereist. De relevante commissies van onze partij zijn sinds het begin van het proces bezig met de voorbereiding van de noodzakelijke wijzigingen in de overgangswet, de uitvoeringswet, het Turkse burgerlijk wetboek (TMK), het Turkse wetboek van strafrecht (TCK) en het wetboek van strafvordering (CMK); de versterking en democratisering van lokale besturen, regelgeving voor het curatelestelsel; regelgeving ter bestrijding van discriminatie; en onderwijs in de moedertaal. Met de opening van het nieuwe wetgevingsjaar is de belangrijkste taak van de tweede fase dat de in de commissie vertegenwoordigde partijen concrete voorstellen indienen over de relevante onderwerpen en werken aan het bereiken van consensus over deze voorstellen. Een van de belangrijkste stappen om de oorzaken van conflicten definitief weg te nemen, is namelijk het tot stand brengen van de rechtsstaat en het bereiken van gelijkheid voor de wet.
5. Anderzijds is het opmerkelijk dat het Comité van Ministers van de Raad van Europa in zijn besluit van 17 september 2025 verwees naar het proces voor vrede en een democratische samenleving en wees op de plichten van de Commissie en het parlement met betrekking tot het ‘recht op hoop’. In een omgeving waarin het Comité van Ministers wijst op relevante politieke en juridische stappen in Turkije, zal het nemen van de stappen die vereist zijn in het kader van het recht op hoop, het nemen van initiatieven en het aanvaarden hiervan als principe een van de meest essentiële ontwikkelingen zijn voor een eerlijke, gelijkwaardige, democratische en sociale oplossing voor de Koerdische kwestie.
6. Als DEM-partij is ons fundamentele doel in het kader van de activiteiten van de Commissie om de Koerdische kwestie uit het conflict te halen en mogelijkheden te creëren voor juridische en politieke oplossingen. Het is absoluut noodzakelijk dat de Koerdische kwestie wordt aangepakt vanuit het perspectief van democratisering en de mentaliteitsverandering die daarvoor nodig is. Zoals een academicus tijdens de hoorzittingen opmerkte: “Niet elke vrede leidt tot democratie, maar zonder een oplossing voor de Koerdische kwestie zal er geen democratie komen in Turkije.”
Bron: ANF