- Turkije
Op 31 maart worden in Turkije lokale verkiezingen gehouden. De Volkspartij voor Gelijkheid en Democratie (DEM) heeft de plaats ingenomen van de HDP, die verboden dreigt te worden, en pleit voor decentralisatie van het politieke bestuurssysteem en inachtneming van regionale kenmerken. De DEM-partij gaat de lokale verkiezingen in met de eis om de Koerdische kwestie op te lossen en de algemene kwestie van democratie in Turkije weer op de agenda te zetten om de talrijke crises in het land te overwinnen. In december werd een bijbehorende strategienota gepubliceerd.
Na de laatste twee lokale verkiezingen werden bijna alle gemeenten die gewonnen waren door de Koerdische partij DBP en de HDP onder curatele van de staat geplaatst. In 2016 werden 93 burgemeesters gearresteerd, in 2019 nog eens 43. Desondanks hebben veel mensen zich opnieuw kandidaat gesteld bij de DEM-partij voor een burgemeestersambt of een zetel in de stads- en gemeenteraden.
Dubbel leiderschap in de gemeenten werd strafbaar gesteld
Het feit dat er veel vrouwen onder de kandidaten zijn is een positieve ontwikkeling voor DEM parlementslid Adalet Kaya uit Amed (Tr. Diyarbakir). De Koerdische politica, die in mei vorig jaar in het Turkse parlement werd gekozen, was eerder voorzitster van de Rosa Vrouwenvereniging en heeft zelf in de gevangenis gezeten voor haar politiek activisme voor vrouwen. Ze beschrijft de benoeming van staatsbestuurders in Koerdische gemeenschappen in plaats van gekozen co-burgemeesters als een antidemocratische praktijk die in strijd is met nationale en internationale wetgeving en het verzet van de bevolking tegen het assimilatiebeleid negeert. “Bovenal werden de prestaties van vrouwen en het werk dat ze hadden verricht aangevallen. Het belangrijkste daarvan was het systeem van medevertegenwoordiging, het andere waren de mechanismen die waren opgezet om het netwerk van vrouwensolidariteit, de coöperaties, de advies- en solidariteitscentra en de opvanghuizen te versterken”, vertelde de politica aan ANF Nieuwsagentschap in Amed.
Diefstal, afpersing en corruptie door gedwongen bestuur
Adalet Kaya wees op de monistische, racistische en seksistische aard van de Turkse staat en zei: “De praktijk van gedwongen bestuur is hier een voortzetting van. Ze willen niet dat vrouwen mondiger worden op welk gebied dan ook en dat ze gelijk vertegenwoordigd zijn in de gemeenten. Het goede functioneren van de gemeenten in de Koerdische provincies en de positieve reacties daarop, zelfs in het buitenland, legden het slechte functioneren van de door hen bestuurde gemeenten bloot, en dit was een aspect dat ze niet konden verdragen. Ze konden onze gemeenschappen niet veroveren en wat ze niet uit vrije wil kregen, eigenden ze zich toe. Ze hielden zich bezig met diefstal, afpersing en corruptie.”
Vrouwenstrijd bedreigt de regering
Kaya herinnerde eraan dat het systeem van duaal leiderschap bevochten werd door de Koerdische vrouwenbeweging en nu officieel is geworden: “Nu kan elke partij legaal het systeem van duaal leiderschap gebruiken. Dit model is ook ingevoerd op lokaal niveau. Dit betekent dat vrouwen kunnen deelnemen aan het lokale en gedecentraliseerde bestuur op alle gebieden van het leven en niet beperkt zijn tot een specifiek gebied. We hebben dit model de afgelopen drie verkiezingsperioden in de gemeenten geïmplementeerd. Het heeft nog geen wettelijke status met betrekking tot de gemeenten. We zetten onze strijd op dit gebied voort. Dit is natuurlijk een zeer kritieke kwestie voor de regering. Ze zien het als een bedreiging en juist daarom criminaliseren ze het co-burgemeestersmodel als terroristisch. Veel van onze burgemeesters zitten nog steeds in de gevangenis. Sommigen zijn vrijgelaten na een lange periode van gevangenschap, maar hun processen gaan door. Gültan Kışanak is een zeer belangrijke politieke figuur in deze context. Ze wordt nog steeds vastgehouden als politieke gijzelaar en wordt gezien als een bedreiging. Ze heeft een zeer belangrijke bijdrage geleverd aan de strijd van Koerdische vrouwen en aan het duale leiderschapssysteem. Tientallen burgemeesters en activisten van de vrouwenbeweging TJA zitten gevangen. De regering ziet de strijd, het leiderschap en de gelijke vertegenwoordiging van vrouwen als een ernstige bedreiging voor zichzelf en probeert ons op alle gebieden te beperken.”
Ons ecologisch, democratisch en vrouwvriendelijk systeem levend houden
Na de parlementsverkiezingen van mei vorig jaar kwam er veel kritiek op de strategie van de partij en met deze kritiek vanuit de achterban is rekening gehouden, aldus Adalet Kaya: “Ons partijbestuur heeft deze kritiek geëvalueerd en we gaan de lokale verkiezingen in met inachtneming van deze kritiek. Daarom zijn er openbare bijeenkomsten gehouden om de partij te versterken en te ontwikkelen. Deze bijeenkomsten waren zeer productief en baanbrekend. We hebben een periode van democratische en publieke participatie ingeluid, zowel in de identificatie van kandidaten als in het proces. Kandidaten worden gekozen via voorverkiezingen aan de basis en zelfs in kleine districten heeft iedereen, van niet-gouvernementele organisaties tot middenstanders, inspraak. Het resultaat wordt bepaald door consensus en dat vinden we heel belangrijk. Mensen willen af van de bestuurders, ze willen hun eigen gemeenten terug. We willen onze steden en gemeenten zelf besturen en ons ecologisch, democratisch en vrouwvriendelijk systeem levend houden. Laten we mechanismen instellen die vrouwen mondiger maken en beschermen tegen geweld. Daarom willen we dat iedereen nauw betrokken wordt bij dit proces.”