- Noord-Koerdistan
Volgens gegevens van de mensenrechtenorganisatie IHD zijn in Noord-Koerdistan tussen 1 november 2024 en 1 november 2025 minstens 88 vrouwen door geweld om het leven gekomen of tot zelfmoord gedreven. Dat blijkt uit het huidige jaarverslag van de vrouwencommissie van de IHD-afdeling in Amed (Tr. Diyarbakır), dat maandag tijdens een persconferentie werd gepresenteerd.
“Geweld tegen vrouwen beperkt zich niet alleen tot fysiek geweld, maar is ook psychisch, seksueel, economisch, sociaal en structureel van aard”, aldus juriste Esra Saçaklıdır. Veel slachtoffers zouden geïsoleerd zijn, uit het maatschappelijk leven worden geduwd en zonder staatssteun achterblijven. Sommigen zouden geen andere uitweg meer zien dan zelfmoord. Deze gevallen zouden moeten worden beschouwd als “maatschappelijke femicides” – en daarmee een politieke verantwoordelijkheid van de staat.
Volgens het rapport zijn alleen al 46 vrouwen onder nog onopgehelderde omstandigheden om het leven gekomen. In talrijke gevallen zou er geen noemenswaardig onderzoek of transparante opheldering zijn. Bovendien zijn ten minste 29 vrouwen in de Koerdische provincies het slachtoffer geworden van femicide en zijn negen anderen gewond geraakt. “In plaats van effectieve beschermingsmaatregelen wordt geweld in de familiale omgeving vaak afgedaan als een privéaangelegenheid – zowel door de samenleving als door de staat”, aldus Saçaklıdır. “Dit draagt ertoe bij dat deze daden onzichtbaar blijven en de getroffen vrouwen nog meer isoleren.”
Ook het in 2025 afgekondigde regeringsinitiatief “Jaar van het gezin” heeft volgens de IHD-commissie geen verbetering gebracht – integendeel: “Het heeft het risico vergroot dat vrouwen binnen patriarchale structuren onbeschermd blijven”, aldus het rapport. De overheidsmechanismen ter bescherming tegen geweld zijn ontoereikend of komen te laat. De afdeling van de IHD toonde zich ook bezorgd over het toenemende geweld en de discriminatie tegen LGBTIQ+-personen. Het haatzaaien en de uitsluitende retoriek van regeringsvertegenwoordigers wakkeren deze ontwikkeling aan en kunnen zelfs leiden tot dodelijk geweld, aldus de commissie.
Eisen
De IHD eist de terugkeer naar het Verdrag van Istanbul, de consequente uitvoering van de wet ter bescherming tegen geweld 6284 en een einde aan de straffeloosheid bij gendergerelateerd geweld. Vrouwen moeten gemakkelijker toegang krijgen tot bescherming en ondersteuning. Ook economische onafhankelijkheid, gelijke toegang tot onderwijs, werk en sociale rechten moeten door de staat worden gegarandeerd. De verantwoordelijkheid voor het voorkomen van geweld ligt duidelijk bij de staat, benadrukte de commissie.