- Noord-Koerdistan
De door de DEM-partij bestuurde gemeente Amed (Tr.Diyarbakır) wil samenwerken met maatschappelijke organisaties en vrouweninitiatieven om een model voor een ‘vrouwenstad’ te ontwikkelen. Het doel is om steden leefbaarder, veiliger en rechtvaardiger te maken voor vrouwen. Tijdens een eerste bijeenkomst bespraken vertegenwoordigers van verschillende instellingen de behoeften, tekortkomingen en voorstellen in stedelijke gebieden. Socioloog Günay Yakut nam ook deel aan het evenement.
De bijeenkomst was gericht op de vraag hoe vrouwen hun stad willen zien en welke structurele veranderingen nodig zijn om sociale participatie, bescherming tegen geweld en economische onafhankelijkheid mogelijk te maken. Onderwerpen als armoede, veiligheid, participatie, stedelijke infrastructuur en toegang tot openbare ruimtes werden uitvoerig besproken. Een suggestie die vaak naar voren kwam, was de oprichting van lokale buurtcomités om veiligheid en medezeggenschap te bevorderen.
Yakut: Vrouwen willen gelijke en veilige steden
In een interview met ANF benadrukte socioloog Günay Yakut dat vrouwen niet alleen fysieke integriteit eisen, maar ook sociale en economische gelijkheid: “We hebben besproken hoe de relatie van vrouwen met de stad er momenteel uitziet – van stedenbouwkundige aspecten tot onbetaald zorgwerk. De ontwikkelingen van de afgelopen 15 tot 20 jaar hebben de sociale ongelijkheid in Amed vergroot, wat een directe impact heeft op het leven van vrouwen.”
Terugtrekken in het privéleven: openbare ruimtes worden gemeden
Yakut bekritiseerde het feit dat veel vrouwen zich steeds meer terugtrekken uit het openbare leven: “Vroeger konden vrouwen netwerken, ideeën uitwisselen en samen activiteiten organiseren in hun buurt. Tegenwoordig leven veel vrouwen geïsoleerd achter gesloten deuren. Dit maakt zichtbaarheid en solidariteit moeilijker.”
Een belangrijk probleem is het gebrek aan toegang tot openbare ruimtes. Parken en straten zijn op veel plaatsen onveilig, bijvoorbeeld door slechte verlichting, drugsgebruik of een gebrek aan sociale controle: “Het feit dat vrouwen ’s avonds niet meer naar buiten gaan, is een uiting van structurele uitsluiting. Het gaat niet alleen om subjectieve gevoelens van veiligheid, maar om echte uitsluiting van het sociale leven.”
Politieke ingrepen hebben de structuren voor vrouwen verzwakt
Yakut wees ook op politieke veranderingen in de regio. Ze zei dat de ontmanteling van gekozen lokale besturen en de benoeming van trustees de bestaande vrouwenstructuren ernstig hebben verzwakt: “De sluiting van vrouwenorganisaties heeft geleid tot het verlies van belangrijke ruimtes voor solidariteit en ondersteuning. Dit heeft niet alleen de herinnering aan feministische strijd verzwakt, maar ook patriarchale machtsstructuren versterkt.”
Solidariteit als beschermende factor: vrouwennetwerken nieuw leven inblazen
Een belangrijk resultaat van het evenement was de wens om bestaande of vroegere solidariteitsnetwerken tussen vrouwen opnieuw op te bouwen. Yakut legde uit: “Vroeger nam een vrouw in nood vaak contact met ons op via een buurvrouw of vriendin. Tegenwoordig ontbreekt die toegang. Dit vergroot de kwetsbaarheid voor geweld en armoede. We hebben weer ontmoetingsplaatsen nodig in wijken, dorpen en in het stadscentrum.”
Economische participatie: versterking van vrouwencoöperaties
Om meer economische onafhankelijkheid te bereiken, roept Yakut op tot versterking van gemeenschappelijke productieruimtes: “Vrouwen hebben plekken nodig waar ze samen kunnen produceren en ideeën kunnen uitwisselen. Maar ook sociale ruimtes – kinderdagverblijven, speelkamers, ontmoetingscentra – moeten in elke wijk beschikbaar zijn. Tot nu toe zijn steden grotendeels door mannen gepland. Toch is gendergelijkwaardige stadsontwikkeling mogelijk.”
Samen met vrouwen vorm geven aan stedelijke ontwikkeling
Er zijn ook nog meer bijeenkomsten gepland in stedelijke districten en landelijke regio’s. De resultaten zullen worden verwerkt in het proefproject “Vrouwenstad”. “Vrouwen zullen zelf beslissen hoe en waar ze willen wonen. Samen kunnen we steden vormgeven die veilig, ondersteunend en gelijkwaardig zijn. Het proces is nog maar net begonnen en wordt aangestuurd door vrouwen”, voegde Yakut toe.
Bron: ANF