- Turkije
Abdullah Öcalan gebruikt het concept van eco-economie als de belangrijkste pijler van de commune-organisatie. Hij benadrukt dat, in tegenstelling tot de economische mentaliteit van de kapitalistische moderniteit, de economische dimensie van het socialisme in het nieuwe tijdperk een eco-economie moet zijn die de natuur zelf als basis neemt. Hij stelt ook dat dit systeem zich zal verzetten tegen de mentaliteit van de kapitalistische moderniteit, die de wereld plundert.
De kapitalistische moderniteit beschouwt mensen, de natuur en alle levende wezens als slaven en instrumenten die haar eigen systeem in stand houden. Haar economische mentaliteit is op deze basis gebouwd en legt de wereld een economisch model op dat is gebaseerd op vernietiging en uitroeiing.
Abdullah Öcalan verzet zich tegen de verwoesting die het kapitalisme onder de noemer van het industrialisme teweegbrengt en stelt het eco-economische model voor. Hij benadrukt dat dit de basis moet vormen voor het ‘democratisch nationaal socialisme’ en het communale systeem.
Sezai Temelli, vicevoorzitter van de parlementaire fractie van de Volkspartij voor Gelijkheid en Democratie(DEM-partij), sprak met ANF over de redenen voor de aanvallen van het industrialisme en het belang van de eco-economie om zich hiertegen te verzetten.
De kapitalistische moderniteit is de meest systematische vernietiging in de geschiedenis van de mensheid
Sezai Temelli stelde dat het kapitalistische systeem een systeem van vernietiging is en dat uitbuiting de kern ervan vormt, en hij vervolgde: “De kapitalistische moderniteit, het systeem dat we ook wel het ‘regime van kapitaalaccumulatie’ noemen, is een systeem dat accumuleert omwille van de accumulatie, zijn groeitraject vormgeeft door middel van een strategie van ‘creatieve vernietiging’ en ‘technologische ontwikkeling’ voor uitgebreide reproductie, en alle socialiteit, zelfs het leven zelf, in deze cyclus meesleept.
Dit systeem, dat de hele accumulatie van de geschiedenis ontkent en via de kapitalistische staat machtsverhoudingen in de politiek brengt in overeenstemming met de belangen van het kapitaal, bevat ook een uitzichtloze crisis op het vlak van de politieke economie. Het kapitalistische systeem is een systeem van crises, en elke uitweg uit een crisis is een nieuw moment van vernietiging. Het kapitalisme, als een systeem van grote oorlogen, conflicten, ineenstortingen en ellende, is een wereldorde waarin rampen zich keer op keer herhalen omwille van de schittering op het zichtbare topje van de ijsberg.
Het mondiale kapitalistische systeem, of de kapitalistische moderniteit, zoals Abdullah Öcalan het definieert, is de meest systematische periode van vernietiging die de mensheid ooit heeft meegemaakt. Als we de geschiedenis van de industriële ontwikkelingen volgen, kunnen we zien dat alle ontwikkelingen die het kapitalisme namens de mensheid beweert te bieden, in feite niets anders zijn dan het graven van het eigen graf van de mensheid.
Wat wij ‘groei’ en ‘ontwikkeling’ noemen, is niet bedoeld om een betere wereld te creëren, maar om kapitaalaccumulatie te stabiliseren; het is een reis van dode arbeid en een hel voor de mensheid!
Het industrialisme exploiteert de natuur en arbeid
Sezai Temelli stelde dat de geschiedenis van het kapitalisme een geschiedenis van uitbuiting is en dat het een systeem is dat de eenheid van fascistische natiestaten en kapitalistische natiestaten creëert. Temelli zei:
“Van de Nederlandse cyclus, waar de lange twintigste eeuw begon, tot de huidige post-neoliberale periode, is de 400-jarige geschiedenis van de kapitalistische moderniteit een tijdperk van permanente crises voor de mensheid. Zelfs als we alleen kijken naar de korte twintigste eeuw, met name de twee grote oorlogen van verdeeldheid en de daaropvolgende continuïteit van lokale oorlogen, bereidt een systeem dat wordt beschermd door een mondiale bureaucratie, die het naast elkaar bestaan mogelijk maakt van steeds autoritairder wordende natiestaten die zich verzoenen met alle kleuren van het fascisme en kapitalistische natiestaten, zich nu voor op de grootste vernietiging op deze laatste drempel die het heeft bereikt.
Vandaag de dag is de klimaatcrisis, in bredere zin de ecologische crisis, het gevolg van het feit dat het gigantische zwarte gat dat is ontstaan door de meerwaarde die wordt geproduceerd door de exploitatie van de natuur en arbeid onder het accumulatieregime, niet langer kan worden gevuld. De crisisdynamiek die zich ontwikkelt in verband met de meerwaardeverhoudingen die het systeem in zijn kern draagt, heeft de natuur nu blootgesteld aan een mate van uitbuiting die als ‘vernietigend’ wordt beschouwd, omdat het systeem ondanks alle vormen van overheersing niet in staat is om een capaciteit te bereiken waarmee het zijn eigen crisis zou kunnen overwinnen. Uitgaande van zeldzame elementen heeft de behoefte aan grondstoffen voor de technologie die de vijfde industriële revolutie zal voeden, elk aspect van het leven tot een doelwit gemaakt.
Het kapitalisme, met zijn industrialistische razernij, exploiteert nu de natuur en arbeid buitensporig. De plundering van de natuur door de grenzeloze hebzucht naar winst is een van de meest fundamentele mechanismen van het kapitalisme geworden. Daarom werkt het exploitatieregime van het systeem in wezen in twee richtingen: door arbeidskracht te commodificeren en arbeid uit te buiten, en door bossen, rivieren, bodem, bergen, vlaktes, zeeën, het hele ecosysteem als geheel te commodificeren en de natuur uit te buiten.
Eco-economie is een authentiek antwoord op het kapitalistische uitbuitingssysteem
Temelli stelde dat de aanvallen van het kapitalisme, die gebaseerd zijn op industrialisme, de wereld op de rand van uitsterven hebben gebracht, en dat het concept van eco-economie is ontstaan met de bewering dat “een ander leven mogelijk is” tegen dit systeem dat volledig is gebaseerd op de uitbuiting van de wereld.
Temelli zei: “Dit begrip van eco-economie, dat de hoop wekt dat ‘een ander leven mogelijk is’ tegen dit systeem van crisis en vernietiging, is een van de meest authentieke reacties op het kapitalistische uitbuitingssysteem.
Het kapitalisme is een systeem dat is gebaseerd op de uitbuiting van arbeid. De klassenanalyse die het klassieke marxisme heeft ontwikkeld aan de hand van de relaties tussen arbeid en kapitaal, heeft in het licht van al deze ontwikkelingen vandaag de dag een nieuwe interpretatie nodig die het marxisme omvat om uitbuiting en overheersing te analyseren. Een perspectief dat niet vanuit het tijdperk van de moderniteit kijkt, maar alle crises en relaties ervan ziet en alle sociale en natuurlijke formaties in zijn analyse meeneemt, kan een derde weg openen tegen dit vervallen systeem.
De eco-economie komt voort uit dit bewustzijn. De eco-economie is een democratisch economisch model dat de destructieve logica die mensen tegen de natuur opzet, niet accepteert; dat het dogma van de vulgaire economie van ‘onbeperkte behoeften versus beperkte hulpbronnen’ verwerpt; dat de mensgerichte hiërarchie verwerpt; en dat voorziet in de harmonie van bestaansactiviteiten, productie en consumptie met de natuur.
De redding van de mensheid van deze grote catastrofe, van vernietiging onder deze ‘creatieve destructie’, hangt af van de vernietiging van het kapitalisme.”
Temelli onderstreepte ook dat het eco-economische model van Abdullah Öcalan een alternatief en een paradigma van bevrijding tegen het industrialisme is en zei: “Eco-economie is een van de belangrijkste pijlers van een bevrijdingsparadigma. Het is duidelijk waar de kapitalistische moderniteit de natuur naartoe heeft gesleept. We bevinden ons midden in een grote ecologische crisis.
De grenzeloze hebzucht naar winst heeft gevolgen die de wereld kunnen veranderen in een plek die niet langer leefbaar is voor levende wezens. Het niveau dat is bereikt door de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van fossiele brandstoffen, de plasticvervuiling door microplastics, het verlies van leefgebieden, watervervuiling en waterschaarste is beangstigend.
Daarom is eco-economie niet alleen een alternatief, maar ook een noodzaak. Er is geen andere uitweg uit deze grote klimaat- en ecologische crisis die door het kapitalisme is veroorzaakt.
Eco-economie mag niet worden gezien als ecologisch reductionisme
Temelli stelde dat het eco-economische model niet louter als ecologisch reductionisme mag worden gezien en benadrukte dat de benadering van Abdullah Öcalan een belangrijke plaats inneemt in termen van de bevrijding van arbeid. Temelli zei ook: “Deze benadering behandelt de kwestie niet alleen vanuit ecologisch reductionisme. Door het ecologische perspectief mee te nemen in de analyse van alle relaties van overheersing en uitbuiting, brengt het een sociale benadering samen met de natuur. De mogelijkheid voor de samenleving om te transformeren in een organisme dat niet tegen de natuur maar samen met de natuur kan denken, en voor al haar dynamieken om op deze verzoende manier te handelen, vormt een van de belangrijkste stellingen van deze intellectuele benadering.
Tegenover het uitbuitingsmodel dat de kapitalistische moderniteit steeds verder heeft uitgebreid om steeds meer meerwaarde te produceren, kan de vrijheid van arbeid alleen mogelijk zijn door een begrip dat zowel de samenleving als de natuur omvat, en dit is het belangrijkste kenmerk van deze intellectuele benadering. Arbeid, door haar verbondenheid met mechanismen voor de productie van meerwaarde, door de uitbuiting van de natuur en door het internaliseren van collectivisme als een klassedimensie, maakt het mogelijk dat het systeem vooruitgang boekt en sprongen maakt tussen zijn crises.
Öcalans benadering creëert in die zin een belangrijk intellectueel pad voor de bevrijding van arbeid uit de productiemolens van de moderniteit. Het begrip van een op groei gerichte samenleving met meer productie en welvaart betekent niets anders dan de productie van meer meerwaarde. Als meer meerwaarde niets anders betekent dan het vergroten van het gebied van uitbuiting, dan betekent deze reis geen bevrijding, maar medeplichtigheid aan de vernietiging van het leven.
Öcalan verzet zich hiertegen. Bevrijding betekent bevrijd worden van de hele intellectuele bezetting van de kapitalistische moderniteit. Door een op het leven en de natuur gericht begrip tegenover het op de fabrieksmaatschappij gerichte begrip te plaatsen, beoordeelt hij arbeid vanuit dit perspectief. Natuurlijk manifesteren de fabrieken van het financieel kapitaal zich vandaag de dag op een digitaal vlak; dit mag ons niet misleiden. Het systeem zet zijn weg voort in de wereld van het financieel kapitaal met dezelfde logica, alleen de instrumenten veranderen.
Tegenover deze kwestie, die door sommige denkers ook wordt omschreven als de socialisering van kapitaal, is de socialisering van arbeid en de positionering ervan binnen een productie die in overeenstemming is met en in harmonie leeft met de natuur, van cruciaal belang. Öcalans benadering, waarbij hij de verhoudingen tussen arbeid en kapitaal behandelt binnen de inclusiviteit van machtsverhoudingen, is in feite een wetenschappelijk krachtige stap in de richting van het creëren van een sociale optie. Productie die wordt uitgevoerd ten behoeve van de behoeften van de samenleving, en de verdeling van de meerwaarde die uit deze productie voortkomt binnen een mechanisme van rechtvaardige verdeling, vrij van uitbuiting, is alleen mogelijk met deze gemeenschappelijke benadering.
De commune vormt de dynamiek van een sociale economie
Temelli stelde dat de commune-mentaliteit, die door de Koerdische Vrijheidsbeweging en Abdullah Öcalan wordt gezien als de basis voor het nieuwe tijdperk van socialisme, een belangrijke plaats inneemt en dat de communale organisatievorm de juiste structuur is voor de mensheid. Hij vervolgde:
“De commune is binnen al deze discussies een zeer belangrijk onderwerp. Zoals we ook bij Bookchin zien, is ecologie in wezen een kwestie die verband houdt met hiërarchie. De mentaliteit die eerst de mens van de natuur scheidt en hem tegenover de natuur plaatst, en vervolgens de mens boven de biologische natuur stelt, construeert een dialectiek van tegenstelling tussen mens en natuur door volledig volgens hiërarchische logica te functioneren.
Daarom verwerpt de eco-economie bovenal hiërarchie. Ze organiseert zich niet op een hiërarchisch niveau, maar op een heterarchisch niveau.
Het is natuurlijk mogelijk voor burgers om hun eigen economieën te organiseren op basis van een zelfvoorzienende economie zonder een bureaucratische stratificatie te creëren. De schaal van een dergelijke organisatie moet die van communes zijn. Burgers kunnen hun eigen eco-economie creëren zonder dat de verdringende aanvallen van het gecentraliseerde nationaal-statelijke apparaat en de lokale/globale schalen die door zijn mentaliteit worden gevormd, de lokale en de leefruimte verstikken. Het is mogelijk om de dynamiek van een sociale economie te vormen.
We kunnen een leven mogelijk maken dat verbonden is met de autonomie van het lokale, met zijn zelforganisatie en zelfverdediging, maar dat niet geïsoleerd is. In die zin biedt Öcalans nieuwe commune-benadering, wanneer de commune wordt geëvalueerd als een sociale formatie die de negentiende-eeuwse commune-discussies erkent maar toch is gestructureerd volgens de realiteiten van de wereld van vandaag, een belangrijke basis voor de kwesties die ik hierboven heb genoemd in termen van eco-economie.
Zoals Braudel ook aangeeft, zijn gecentraliseerde economieën en monopolies de grootste vijanden van economische activiteit.
Als de financiële monopolisering, die gebaseerd is op de grenzeloze hebzucht naar winst en uitbuiting ten koste van de basisbehoeften van burgers en de zelfvoorzienende economie, die de ruilwaarde in plaats van de gebruikswaarde centraal stelt en die de wereld van behoeften negeert door middel van afgeleide producten van de fictieve wereld, wordt geëlimineerd, dan kan de bevrijding van de mensheid uit het uitbuitingssysteem mogelijk worden door middel van een eco-economische organisatie op basis van communes.
Eco-economie is belangrijk in termen van socialisme
Sezai Temelli verklaarde dat het eco-economische model een belangrijke plaats inneemt in termen van socialisme en dat het ook een antwoord biedt op de impasses van het marxistische economische paradigma. Temelli zei:
“Als socialisme de uitdrukking is van het sociale bestaan van een tegenmoderniteit, bijvoorbeeld democratische moderniteit, dan moet eco-economie natuurlijk inherent zijn aan dat sociale bestaan. Eco-economie toont aan dat het economische paradigma van het socialisme, van links, van het marxisme, in feite los kan staan van de coördinaten van de kapitalistische moderniteit.
Laat ik iets stellig zeggen: vandaag de dag kan geen enkel economisch paradigma dat ecologie niet op zijn agenda en in zijn centrum heeft staan, de kapitalistische moderniteit overtreffen.
Bovendien zijn er belangrijke passages in de teksten van Marx, de grondlegger van het moderne socialisme, die in feite betrekking hebben op deze waarheid. Het is mogelijk om te spreken van het ecologische potentieel binnen het corpus van Marx. Marx zei dat het kapitalisme de relatie tussen natuur en samenleving heeft verbroken. John Bellamy Foster heeft hier bijvoorbeeld het concept van ‘metabolische breuk’ uit afgeleid.
Het socialisme opereert op een andere ideologische basis
Sezai Temelli wees erop dat het eco-economische model een noodzaak en een belangrijke basis is van het Derde Weg-paradigma, en hij concludeerde met de volgende woorden:
“Zoals ik hierboven al zei, is het niet alleen mogelijk, maar ook noodzakelijk. Laat ik het andersom zeggen: het socialisme kan niet louter worden beschouwd als een model voor economische ontwikkeling. Het socialisme opereert op een andere ideologische en politieke basis.
Wij verdedigen het Derde Weg-paradigma omdat het onmogelijk is om socialisme te bereiken met een mentaliteit die is gevormd als de linkervleugel van de kapitalistische moderniteit, een mentaliteit die niet in staat is geweest om de banden met het industrialisme, de natiestaat, het nationalisme, het patriarchaat en het positivisme te verbreken.
Er moet echter eerlijk worden gezegd dat eco-economie lange tijd helaas niet de aandacht kreeg die ze verdiende. De nationale ontwikkelingsmentaliteit, de fabrieksgerichte productieobsessie, het modernistische progressivisme en zelfs het industrialisme waren in die periode dominant binnen links en speelden hierin een zeer belangrijke rol.
Vooral in de tweede helft van de jaren tachtig kwam ecologie op de voorgrond binnen het marxisme en binnen de radicale denktraditie. Dat er nu weer over wordt gediscussieerd, houdt ook verband met de ecologische crisis die steeds meer voelbaar wordt. Wat de reden ook mag zijn, deze discussies zijn echt verheugend en nuttig.
Bron: ANF