Naar aanleiding van de staatsgreep tegen de Democratische Partij van de Volkeren (HDP) op 4 november 2016 heeft haar opvolger DEM de Turkse regering opgeroepen concrete stappen te zetten voor een democratische opening. In een verklaring eist de partij onder meer de terugtrekking van de aangestelde bewindvoerders in Koerdische steden en de vrijlating van alle gevangen politici van de HDP en DEM. “Als het proces voor vrede en een democratische samenleving geloofwaardig wil zijn, moeten de bestaande ondemocratische structuren worden afgeschaft”, aldus de verklaring. De eisen houden verband met het dialoogproces dat op 27 februari door Abdullah Öcalan in gang is gezet en dat door de DEM-partij wordt beschouwd als een historische stap naar democratisering van Turkije.
Symbolische datum: 4 november
De partij herinnert eraan dat op 4 november 2016 twaalf parlementsleden van de toenmalige HDP – waaronder de partijvoorzitters Selahattin Demirtaş en Figen Yüksekdağ – werden gearresteerd. Tegelijkertijd werd op 4 november 2024 in de steden Mêrdîn (tr. Mardin), Êlih (Batman) en Xelfetî (Halfeti) het gemeentelijk zelfbestuur vervangen door staatsbestuurders. “4 november staat symbool voor de systematische uitschakeling van democratisch gekozen Koerdische volksvertegenwoordigers”, verklaarde de partij. De voortdurende praktijk om gekozen burgemeesters te vervangen door benoemde ambtenaren is een openlijke minachting van de wil van de kiezers en een belangrijke belemmering voor het democratiseringsproces.
Vertrouwen alleen door concrete stappen
De DEM-partij ziet in de huidige fase een kans om het democratische openingsproces, dat door de recente stappen van de Koerdische beweging in gang is gezet, te stabiliseren. “Het initiatief van de heer Öcalan heeft hoop gegeven op een nieuw, gelijkwaardig Turkije”, aldus de verklaring. Deze hoop wordt echter verzwakt door het aarzelende optreden van de regering. “Het waarborgen van democratie en vrijheid is niet alleen de taak van de Koerdische beweging”, aldus de partij. Ook de staat moet zijn verantwoordelijkheid nemen en vastberaden stappen ondernemen om het proces te ondersteunen. Als “centrale voorwaarde voor een geloofwaardige openstelling” noemt de DEM-partij:
▪ De terugtrekking van de gedwongen beheerders in Koerdisch getinte gemeenten,
▪ het herstel van gekozen volksvertegenwoordigers,
▪ en de onmiddellijke vrijlating van alle gevangen politici die vanwege hun politieke activiteiten zijn veroordeeld of aangeklaagd.
Deze maatregelen zijn niet alleen wettelijk verplicht, maar ook een teken van politiek respect voor de Koerdische bevolking. De voortzetting van repressieve maatregelen, zoals het instituut van gedwongen bestuur, ondermijnt het vertrouwen in de staat en blokkeert democratische ontwikkelingen.
Oproep aan de regering
De verklaring sluit af met een oproep aan de politieke leiders van het land: “Wij beschouwen 4 november 2025 als een kans om het begonnen vredesproces te onderbouwen met serieuze, geloofwaardige stappen”, aldus de verklaring. De regering wordt opgeroepen haar deel van de verantwoordelijkheid te nemen om het vertrouwen te herstellen en de voorwaarden te scheppen voor een gelijkwaardig samenleven. Volgens de DEM-partij zou een terugtrekking van de staat uit het gemeentelijk bestuur en de vrijlating van politieke gevangenen niet alleen bijdragen aan de democratisering, maar ook de weg vrijmaken voor duurzame sociale vrede. “Dat is niet alleen een politieke noodzaak, maar ook een vereiste voor het vreedzaam samenleven van de volkeren in Turkije.”
Bron: ANF