- Turkije
In een indringende toespraak voor zijn fractie in het Turkse parlement heeft Tuncer Bakırhan, medevoorzitter van de Partij van de Volkeren voor Gelijkheid en Democratie (DEM), opgeroepen tot ingrijpende politieke hervormingen, een nieuwe fase in het vredesproces en een democratische grondwet. Het nieuwe parlementaire jaar moet de geschiedenis ingaan als het “jaar van de oplossing”, aldus Bakırhan. “Dit parlement is niet zomaar een parlement. Het draagt niet alleen de verantwoordelijkheid voor een nieuw jaar, maar voor een hele eeuw. Het is net zo belangrijk als de eerste nationale vergadering.”
Bakırhan begon zijn toespraak met een herdenking van de in 2014 vermoorde Koerdische journalist Kadri Bağdu, verwees naar de onlangs overleden journalist Hakan Tosun, die na een brute aanval in Istanbul in coma was geraakt, en bracht de zaak ter sprake van de studente Rojbin Kabaiş, die een jaar geleden onder verdachte omstandigheden dood werd aangetroffen in Wan (tr. Van). “Deze gevallen laten zien hoe diep straffeloosheid in dit land geworteld is. We zullen gerechtigheid eisen – niet alleen voor de familieleden, maar voor de hele samenleving”, aldus Bakırhan.
Het recht op hoop
Zijn toespraak stond in het teken van de evaluatie van het werk van de in het parlement opgerichte “Commissie voor nationale solidariteit, broederschap en democratie”, die zich bezighoudt met voorstellen voor een politieke oplossing van de Koerdische kwestie. “Voor het eerst sinds lange tijd wordt er in het parlement niet alleen over veiligheid gesproken, maar ook over oplossingen”, aldus Bakırhan.
Hij prees de bijdragen van voormalige parlementsvoorzitters, wetenschappers en actoren uit het maatschappelijk middenveld die in de commissie te horen waren en die het “recht op hoop” – de mogelijkheid om de detentie van levenslang veroordeelden te herzien – en de noodzaak van gelijkheid en perspectieven voor een vreedzaam samenleven hadden benadrukt.
Gesprekken met Abdullah Öcalan geëist
Bakırhan sprak zich bijzonder duidelijk uit voor de betrokkenheid van de Koerdische vertegenwoordiger Abdullah Öcalan bij een politiek oplossingsproces. De oprichter van de PKK, die sinds 1999 gevangen zit, heeft in het verleden meerdere malen bijgedragen aan de-escalatie: “Telkens wanneer de heer Öcalan kon spreken, werd er in dit land over vrede gesproken. Telkens wanneer zijn stem verstomde, was er sprake van escalatie“, aldus Bakırhan. Hij eiste dat de commissie van het parlement Öcalan zou horen – niet uit ideologische nabijheid, maar uit politieke redelijkheid: ”Als we het hebben over de oplossing van een 100 jaar oud probleem, mogen we niet bang zijn. Wie terugdeinst voor gesprekken, blokkeert de oplossing.”
“Democratie betekent geen taboes, maar dialoog”
Bakırhan verzette zich tegen denkverboden en politieke uitsluiting: “We moeten niet zeggen: met die mag je niet praten, daar mag je niet heen. Als het parlement een oplossing zoekt voor een eeuwenoud probleem, mogen er geen taboes zijn. Democratieën leven van gesprekken, niet van verboden.” Het volk verwacht dat het parlement “genezing brengt, geen nieuwe wonden creëert”.
“We eisen geen privileges – alleen democratie”
De DEM-voorzitter maakte van de gelegenheid gebruik om de veelgestelde vraag te beantwoorden wat de DEM-partij eigenlijk wil. Zijn antwoord: “Onze eisen zijn niet gericht op een regio, niet op een etnische groep, maar op alle mensen in Turkije.” Hij noemde onder andere constitutionele gelijkheid van alle burgers, het recht op onderwijs in de moedertaal, een einde aan de politieke onbekwaamverklaring van door de oppositie geleide gemeenten door middel van gedwongen bestuurders, rechtsstaat in plaats van willekeur, pers- en vergaderingsvrijheid, wetshervormingen in het strafrecht en antiterrorismewetgeving, amnestie voor zieke en politieke gevangenen, het recht op terugkeer voor politiek vervolgde ballingen en een overgangswet die gerechtigheid en verwerking mogelijk maakt. Deze eisen zijn “niet radicaal, maar minimaal democratisch – en in veel andere landen al lang realiteit”, aldus Bakırhan.
“Wij zijn de derde weg”
Bakırhan distantieerde zich bewust van de regering en de rest van de oppositie. Terwijl men hem in vredestijd nabijheid tot de regering verweet, werd hij tijdens de verkiezingscampagne belasterd als aanhanger van andere oppositiepartijen: “Wij zijn noch het een, noch het ander. Wij staan aan de kant van de armen, de onderdrukten, degenen die hun stem niet kunnen laten horen. Wij zijn de stem van de derde weg – tussen polarisatie, opportunisme en het oude systeem.”
De DEM volgt een tweesporenstrategie: bereidheid tot onderhandelen bij vredesprocessen, verzet tegen onrecht in de openbare ruimte. “Beide zijn legitiem. Beide zijn noodzakelijk. Beide zijn democratisch.”
Syrië: kritiek op overgangsregering – lof voor SDF
Bakırhan sprak zich ook duidelijk uit over de situatie in Syrië. Hij bekritiseerde de zogenaamde Syrische overgangsregering voor haar solistische optreden bij de afkondiging van een nieuwe grondwet en een kabinet zonder deelname van Koerden, Alawieten, Druzen of christenen. “Als je zelf een grondwet schrijft, zelf een kabinet vormt en je laat bevestigen door 6.000 geselecteerde afgevaardigden, is dat dan nog democratie? Is dat de consensus van 10 maart die iedereen heeft ondertekend?”
Daarentegen prees hij het constructieve optreden van het Democratisch Zelfbestuur van Noord- en Oost-Syrië (DAANES) en de recente gesprekken tussen de Democratische Strijdkrachten van Syrië (QSD) en de regering in Damascus: “Nu is het de beurt aan Damascus. De QSD heeft de politieke wil tot een oplossing getoond. De recente verklaring van Mazlum Abdi is een signaal aan iedereen: we willen vrede. We willen onderhandelingen.”
Turkije moet directe gesprekken aangaan
Bakırhan riep de Turkse regering op om ook directe politieke gesprekken aan te gaan met het autonome bestuur in Noordoost-Syrië. De opening van de grensovergang in Nisêbîn (tr. Nusaybin), tegenover Qamişlo, zou daarbij een sterk signaal kunnen zijn – ook voor de bevolking van Turkije. Tegelijkertijd riep hij regionale en internationale actoren op om een constructieve rol te spelen in een mogelijk onderhandelingsproces tussen Damascus en Raqqa.
“Vrede is mogelijk – en het volk is er klaar voor”
Aan het einde van zijn toespraak sprak Bakırhan de bevolking moed in. In tegenstelling tot alle beweringen is een democratische oplossing mogelijk – in Turkije, Syrië, Palestina en daarbuiten: “Er is ons altijd verteld dat het onmogelijk was. Maar wij weten: het is mogelijk. Vrede is mogelijk. Rechtvaardigheid is mogelijk. Gelijkheid is mogelijk. En: het volk is er klaar voor. De straat is er klaar voor. De hoop is er klaar voor.”
Bron: ANF