Te midden van een eenzijdig staakt-het-vuren in 1998 dreigde Turkije, met steun van de NAVO, Syrië met oorlog en dwong het Abdullah Öcalan Syrië te verlaten. Öcalan vertrok naar Europa om een politieke oplossing voor de Koerdische kwestie te bevorderen. Op die dag begon de odyssee van Öcalan, die uitmondde in zijn ontvoering en gevangenneming door een internationale inlichtingenoperatie. Hij kwam op 9 oktober 1998 vanuit Syrië aan in Athene. Op 11 oktober arriveerde hij in Moskou.
Op 20 oktober ondertekenden Turkije, Syrië en Libanon het Adana-protocol [Het Adana-akkoord is een internationaal verdrag tussen Turkije en Syrië dat het verbod op PKK-activiteiten in Syrië regelt, red.]. . De betrekkingen tussen Turkije en Syrië “verbeterden snel”.
Op 4 november verzocht de Doema, het Lagerhuis van de Russische Federatie, met 298 stemmen voor en één stem tegen om erkenning van het asiel voor Öcalan.
Op 12 november reisde Öcalan naar Rome, maar op 16 januari 1999 verliet hij de Italiaanse hoofdstad om terug te vliegen naar Moskou, vanwaar hij op 29 januari naar Griekenland vloog.
De ontvoering in 1999
Op 31 januari probeerde Öcalan naar Wit-Rusland en Nederland te reizen, maar geen van beide landen stond hem toe te landen. Op 1 februari keerde hij terug naar Athene. Op 2 februari brachten Griekse ambtenaren Öcalan op weg naar Zuid-Afrika naar de Griekse ambassade in Nairobi.
Op 15 februari 1999 werd hij echter in een internationale geheime operatie ontvoerd uit de Keniaanse hoofdstad Nairobi en naar Turkije gebracht.
Chronologie sinds 15 februari 1999
– 16 februari: aankomst op het Turkse eiland Imrali, dat door andere gevangenen was ontruimd en tot militair verboden gebied was verklaard.
– 25 februari: eerste ontmoeting met advocaten – kort en niet onder vier ogen.
– 2 maart: eerste bezoek van het Europees Comité ter voorkoming van foltering (CPT).
– 11 maart: eerste privéontmoeting met advocaten.
– 31 mei: Begin van het proces.
– 29 juni: Doodvonnis.
– 25 november: Het Turkse Hof van Cassatie bevestigt het vonnis tegen Öcalan.
– 30 november: Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) eist dat het doodvonnis niet wordt uitgevoerd.
Het jaar 2001
– 6 september: tweede bezoek van het CPT.
Het jaar 2002
– 9 augustus: het Turkse parlement schaft de doodstraf in vredestijd af.
– 3 oktober: de doodstraf van Öcalan wordt omgezet in levenslange gevangenisstraf zonder mogelijkheid tot vervroegde vrijlating.
Het jaar 2003
– 16-17 februari: derde bezoek van het CPT.
– 12 maart: het EHRM besluit dat Öcalan geen eerlijk proces heeft gekregen.
Het jaar 2005
– 12 mei: de Grote Kamer van het EHRM bevestigt het vonnis van 2003.
Het jaar 2007
– 19-22 mei: vierde bezoek van het CPT.
De periode 2008-2011
– Öcalan neemt deel aan vredesbesprekingen met vertegenwoordigers van de regering.
Het jaar 2009
– 18 april: twee advocaten van Öcalan worden gearresteerd.
– 17 november: Öcalan wordt samen met vijf andere gevangenen uit andere gevangenissen overgebracht naar de nieuw gebouwde gevangenis op Imrali.
Het jaar 2010
– 26-27 januari: vijfde bezoek van het CPT.
Het jaar 2011
– 27 juli: Laatste bezoek van advocaten tot mei 2019.
– 22 november: 42 advocaten van Öcalan worden gearresteerd en beschuldigd van het doorgeven van berichten aan een terroristische organisatie.
Het jaar 2013
– 3 januari: Öcalan ontmoet twee vooraanstaande Koerdische politici, Ahmet Türk en Ayla Akat – de eerste van vele ontmoetingen met parlementsleden in het kader van het vredesproces, dat tot 2015 duurde.
– 16-17 januari: zesde bezoek van het CPT.
Het jaar 2014
– 18 maart: het EHRM oordeelt dat Öcalans levenslange gevangenisstraf zonder voorwaardelijke vrijlating een schending van zijn mensenrechten inhoudt, evenals zijn detentieomstandigheden tot 2009.
– 6 oktober: familiebezoeken worden stopgezet.
Het jaar 2015
– 16 maart: De vijf gevangenen die eveneens op Imrali vastzitten, worden uitgewisseld tegen vijf anderen.
– 5 april: De gesprekken tussen Öcalan en afgevaardigden van de Democratische Partij van de Volkeren (HDP) in het kader van het vredesproces worden stopgezet.
– December: Twee van de vijf andere gevangenen worden overgebracht naar andere gevangenissen.
Het jaar 2016
– 28-29 april: Zevende bezoek van het CPT.
– 15 juni: Poging tot staatsgreep tegen Erdoğan, die als voorwendsel dient voor een versterkte aanpak van de hele oppositie.
– 11 september: Öcalan ontmoet zijn broer.
Het jaar 2018
– 8 november: Leyla Güven begint een hongerstaking om een einde te maken aan het isolement van Öcalan. Na verloop van tijd sluiten meer dan 8.000 mensen zich bij haar aan.
Het jaar 2019
– 12 januari: Öcalan ontmoet zijn broer.
– 2 mei: Öcalan ontmoet zijn advocaten.
– 6-17 mei: Achtste bezoek van het CPT.
– 22 mei: Öcalan ontmoet zijn advocaten.
– 26 mei: De hongerstaking wordt beëindigd.
– 12 en 18 juni en 9 augustus: Öcalan ontmoet zijn advocaten.
Het jaar 2020
– 27 februari: brand op het eiland Imrali
– 3 maart: Öcalan ontmoet zijn broer
– 27 april: Öcalan mag voor het eerst telefoneren
Het jaar 2021
– 25 maart: Nadat geruchten over de dood van Öcalan wijdverspreide angst hadden veroorzaakt, mocht hij zijn broer bellen – het gesprek werd echter na minder dan vier minuten onderbroken.
Het jaar 2022
– September, negende bezoek van het CPT. Het rapport zal in maart 2023 worden afgerond.
Het jaar 2023
Op 10 oktober 2023, een dag na de verjaardag van de internationale samenzwering, startten Koerden en hun bondgenoten in 74 steden in heel Europa een nieuwe campagne onder het motto “Vrijheid voor Öcalan – een politieke oplossing voor de Koerdische kwestie”. Er vonden talrijke evenementen plaats in Turkije, Europa en de rest van de wereld.
Het jaar 2024
Op 28 december ontmoette een delegatie van de Partij van de Volkeren voor Gelijkheid en Democratie (DEM), bestaande uit parlementslid Pervin Buldan uit Wan (tr. Van) en parlementslid Sırrı Süreyya Önder uit Istanbul, Abdullah Öcalan in de Imrali-gevangenis.
Het jaar 2025
Op 27 februari wordt de door Abdullah Öcalan geschreven “Oproep voor vrede en een democratische samenleving” aan het wereldpubliek voorgesteld.
De slotverklaring van het 12e congres van de Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK), dat van 5 tot 7 mei werd gehouden, werd gepubliceerd. Het congres had besloten de organisatiestructuur van de PKK op te heffen en de gewapende strijd te staken, waardoor alle activiteiten van de PKK effectief werden beëindigd.
Op 11 juli hield de PKK een ceremonie waarbij guerrillastrijders van de “Groep voor Vrede en een Democratische Samenleving” hun wapens verbrandden.