Verboden Koerdische boeken keren terug naar de boekenplanken

  • Rojava/Noord- en Oost-Syrië

Ondanks eeuwenlange assimilatiepolitiek zet het Koerdische volk, waarvan de identiteit, taal en cultuur lange tijd werden ontkend, zijn culturele verzet voort. In Rojava (West-Koerdistan) was deze politiek het sterkst voelbaar. De Syrische staat probeerde de band van het Koerdische volk met zijn eigen geschiedenis te verbreken en heeft daarom jarenlang Koerdische boeken verboden en verbrand.

De Rojava-revolutie betekende een keerpunt. Gebaseerd op de principes van vrouwenemancipatie en een democratische samenleving, maakte zij ook de weg vrij voor de culturele wedergeboorte van het Koerdische volk.

Een belangrijke mijlpaal in deze heropleving was de oprichting van de Şilêr-bibliotheek. De vereniging van schrijvers uit Noord- en Oost-Syrië wijdde op 4 september zowel het Şilêr-café als de bibliotheek in het literatuurcentrum van Noord- en Oost-Syrië in, in de wijk Siyahi in Qamişlo, in het kanton Cizîrê.

Een cultureel centrum met 7.500 boeken

De Şilêr-bibliotheek herbergt 7.500 boeken in verschillende talen, waaronder ook werken van Abdullah Öcalan. Naast 765 Koerdisch-talige boeken staan er 70 in vreemde talen op de planken en 7.095 in het Arabisch. Ze richten zich op lezers uit veel verschillende domeinen, waaronder kinderliteratuur, romans, korte verhalen, geschiedenis, folklore, poëzie, vrouwenstudies, kunst, politiek, filosofie, psychologie, recht, sociologie, wetenschap en geneeskunde.

Een andere bijdrage aan het meertalige literatuurlandschap van de regio werd geleverd door uitgeverij Şilêr, die 870 boeken in het Koerdisch, Arabisch en Turks heeft uitgegeven.

Bevordering van de leescultuur

Fidan Muhammed, lid van de raad van bestuur van de Şilêr-bibliotheek en het café, sprak met ANF Nieuwsagentschap over het oprichtingsproces van de bibliotheek en beschreef het doel ervan als volgt: “De Şilêr-bibliotheek herbergt boeken in alle talen. Ons doel is om een leescultuur in de samenleving te bevorderen, met name onder jongeren, en lezen tot een natuurlijk onderdeel van het dagelijks leven te maken. De bibliotheek is een plek waar mensen zich in alle rust kunnen concentreren en kennis kunnen opdoen.”

Het café dat bij de bibliotheek hoort, moet ook dienen als een plek waar lezers over boeken kunnen discussiëren en aan intellectuele activiteiten kunnen deelnemen. Op deze manier is de bibliotheek niet alleen een plek om te lezen geworden, maar ook een centrum voor culturele uitwisseling en het delen van ideeën.

Een speciale hoek voor kinderen

Volgens Muhammed heeft de bibliotheek ook een aparte ruimte voor kinderen: “In onze kinderhoek zijn alleen kinderboeken en verhalen te vinden. Vaak komen leraren hier boeken lenen voor hun leerlingen.”

Grote publieke belangstelling uit alle lagen van de samenleving

Hoewel de Şilêr-bibliotheek en het café pas onlangs zijn geopend, kunnen ze rekenen op veel enthousiasme van de inwoners van Qamişlo. Van studenten tot schrijvers, van leraren tot intellectuelen – mensen uit alle lagen van de samenleving bezoeken de bibliotheek. Fidan Muhammed beschreef de belangstelling als volgt: “Al tijdens de voorbereidingsfase bezochten studenten de bibliotheek met nieuwsgierigheid. Tegenwoordig is de Şilêr-bibliotheek een ontmoetingsplaats geworden waar verschillende culturen samenkomen en mensen de culturen van anderen leren kennen.”

Bron: ANF