- Noord-Koerdistan
In de Noord-Koerdische provincie Mêrdîn (tr. Mardin) wordt ongeveer een op de vier vrouwen al op kinderleeftijd uitgehuwelijkt. Ongeveer een op de tien wordt als minderjarige gedwongen om een kind te baren. Dat zijn de belangrijkste bevindingen van een recent onderzoek van het Centrum voor Sociaal-Politiek Veldonderzoek (SAMER), dat maandag in Mêrdîn werd gepresenteerd.
Het onderzoek maakt deel uit van een groter project om geweld tegen vrouwen in de regio te documenteren en werd uitgevoerd in samenwerking met de door de DEM-partij geleide stadsbesturen van Ertuqî (Artuklu) en Nisêbîn (Nusaybin) en met medewerking van de Unie van Gemeentelijke Besturen in Zuidoost-Anatolië (GABB). De presentatie van de resultaten vond plaats tijdens een conferentie die begon met een minuut stilte voor vrouwen die door mannengeweld zijn omgekomen.
Vroeg huwelijken wijdverbreid
Voor het onderzoek werden 2.967 vrouwen in 46 wijken van de districten Ertuqî, Nisêbîn en Qoser (Kızıltepe) ondervraagd. De focus van het onderzoek lag op de omvang van gendergerelateerd geweld en structurele achterstelling.
Daaruit bleek dat in Ertuqî 4,5 procent van de huwelijken werd gesloten met meisjes tussen 9 en 14 jaar. In Nisêbîn was dit percentage 7 procent – bij meisjes tussen 10 en 14 jaar. In Qoser werd 2,7 procent van de huwelijken gesloten met meisjes onder de 15 jaar.
Bijzonder zorgwekkend: in alle drie de districten werd een aanzienlijk deel van deze vroeg getrouwde meisjes al op tienerleeftijd moeder. In Ertuqî kreeg 26,9 procent van hen hun eerste kind tussen 14 en 18 jaar, in Nisêbîn 27,3 procent en in Qoser 9,2 procent.
Patriarchale structuren diep geworteld
De auteurs van het onderzoek, waaronder SAMER-coördinator Yüksel Genç, spreken van een “uitgesproken patriarchale kijk op gender” die in veel gezinnen en gemeenschappen in de regio nog steeds voortleeft. Traditionele rolpatronen en sociale controle door mannelijke structuren maken het voor meisjes en vrouwen moeilijk om een zelfstandig leven te leiden.
Tegelijkertijd laten de gegevens ook ernstige tekortkomingen zien op het gebied van onderwijs en economische participatie: ongeveer een kwart van de ondervraagde vrouwen had geen diploma. De gemiddelde arbeidsparticipatie in de drie districten bedroeg slechts 16,3 procent – een percentage dat ver onder het landelijk gemiddelde ligt.
Geweld, ongelijkheid en gebrek aan ondersteuning
Naast de cijfers over vroegtijdig huwelijk en vroeg moederschap werden de respondenten ook gevraagd naar problemen in het dagelijks leven en de rol van gemeentelijke instellingen. Volgens het onderzoek noemde 37,6 procent van de vrouwen financiële zorgen als de meest voorkomende oorzaak van ruzies in de huiselijke sfeer. Op de tweede plaats kwamen conflicten rond kinderen en hun opvoeding.
Op de open vraag naar de grootste hindernissen in het maatschappelijk leven antwoordde de meerderheid met begrippen als ‘ongelijkheid’ en ‘geweld’. De toegang tot ondersteuningsaanbiedingen zou in veel gevallen sterk beperkt zijn – of zelfs helemaal niet bestaan.
Ook het werk van de gemeenten met betrekking tot vrouwenzaken werd kritisch beoordeeld. Een meerderheid van de deelnemers gaf aan ontevreden te zijn over de kwaliteit en reikwijdte van maatregelen voor vrouwen. Op vragen als ‘Wordt er bij de stadsplanning rekening gehouden met de behoeften van vrouwen?’ of ‘Zijn er voldoende voorzieningen voor vrouwen?’ was de instemming gering. Kritiekpunten waren onder meer onvoldoende participatiemogelijkheden, een gebrek aan financiële middelen en het ontbreken van normen voor sociale dienstverlening.
“Dwangbeheer heeft het vrouwenbeleid geblokkeerd”
Tijdens het evenement spraken ook vertegenwoordigers van de DEM-partij zich uit over de politieke achtergronden. De medeburgemeester van Nisêbîn, Gülbin Şahin Dağhan, benadrukte dat onder het dwangbeheer door door de staat aangestelde curatoren veel vrouwenpolitieke projecten tot stilstand waren gekomen. “Met deze studie wilden we niet alleen de realiteit onder de aandacht brengen, maar ook nieuwe benaderingen ontwikkelen om de levensomstandigheden van vrouwen te verbeteren”, zei ze.
Ook Devrim Demir, de afgezette medeburgemeester van de provinciehoofdstad Mêrdîn, sprak tijdens het evenement. Het was van cruciaal belang om “de oorzaken van het probleem te begrijpen om duurzame oplossingen te kunnen ontwikkelen”.
Vooruitzichten: verbetering van de levensomstandigheden van vrouwen
De organisatoren kondigden aan dat ze de resultaten van het onderzoek willen gebruiken als basis voor gemeentelijke maatregelen, voorlichtingscampagnes en onderwijsprogramma’s. Een centraal doel is het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede, gebrek aan onderwijs en gendergerelateerd geweld, met name in landelijke en sociaaleconomisch achtergestelde regio’s.