- Turkije en Noord-Koerdistan
Ambtenaren in Turkije en Noord-Koerdistan hebben maandag in veel steden het werk neergelegd. Aanleiding is het aanbod van de regering in de lopende cao-onderhandelingen, dat volgens de vakbonden ver onder de verwachtingen ligt.
De regering had in de eerste ronde van de 8e cao-periode een verhoging van de ambtenarensalarissen en pensioenen van tien procent voor de eerste helft van 2026 en zes procent voor de tweede helft aangeboden. Voor 2027 stelde zij vier procent per halfjaar in het vooruitzicht. Na kritiek verhoogde het ministerie van Arbeid het aanbod met een forfaitaire verhoging van 1.000 lira, maar ook dit werd door de vakbonden afgewezen.
Landelijke acties
Daarop riepen verschillende vakbondsfederaties, waaronder de Confederatie van Werknemers in de Openbare Dienst (KESK), BİRLEŞİK KAMU-İŞ, DMK, HAK-SEN en YURT-SEN, op tot een eendaagse staking. Onder het motto “Geen onderhandelingen, maar strijd” vonden in talrijke provincies bijeenkomsten en demonstraties plaats.
In Ankara marcheerden honderden werknemers van het gebouw van de Nationale Bibliotheek naar het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken. Ze scandeerden slogans als “Vakbonden met stakingsrecht” en “Verenigd zullen we overwinnen”. De covoorzitter van KESK, Ayfer Koçak, verklaarde: “De regering heeft vier miljoen werknemers, 2,5 miljoen gepensioneerden en daarmee een bevolking van 25 miljoen mensen armoede en onzekerheid geboden.”
In de Koerdische metropool Amed (tr. Diyarbakır) trokken demonstranten van het stadhuis naar het centrale Şêx-Seîd-plein. Na een bijeenkomst met toespraken en muziek dansten de deelnemers op traditionele wijze de Govend. Ook daar werd de regering scherp bekritiseerd.
In Êlih (Batman) verzamelden werknemers zich in het Yılmaz-Güney-park. In toespraken werd gezegd dat de aangeboden loonsverhoging niet eens voldoende was om dagelijks brood te kopen.
In Dersim (Tunceli), Mêrdîn (Mardin), Cizîr (Cizre), Izmir, Mersin en Istanbul vonden soortgelijke acties plaats. In Istanbul-Kadıköy droegen demonstranten spandoeken met teksten als “We willen een loon dat voldoende is om van te leven” en “Nee tegen een uitverkoop van de cao-onderhandelingen”.
Eisen van de vakbonden
De vakbonden eisen een einde aan de precarisering, betere pensioenen, veilige banen en het volledige stakingsrecht bij cao-onderhandelingen. “We strijden voor een rechtvaardig arbeidsleven, menswaardige lonen en openbare diensten in het belang van de bevolking”, aldus een gezamenlijke verklaring.
De acties in verschillende steden kregen ook steun van oppositiepartijen en maatschappelijke organisaties. In Izmir namen parlementsleden van de DEM-partij en vertegenwoordigers van de linkse arbeiderspartij EMEP deel aan de demonstratie.
Loononderhandelingen in de publieke sector verlopen in Turkije traditioneel gespannen. In tegenstelling tot veel Europese landen hebben de vakbonden geen afdwingbaar stakingsrecht tijdens de onderhandelingen. Critici verwijten de regering regelmatig dat zij de loononderhandelingen als een formeel ritueel behandelt en de werkelijke invloed van de werknemers blokkeert.
Foto’s © MA