- Turkije en Noord-Koerdistan
In Turkije en Noord-Koerdistan is het aantal vrouwenmoorden de afgelopen jaren toegenomen. Het aantal vrouwen dat het slachtoffer wordt van mannelijk geweld blijft stijgen, terwijl de daders vaak geen adequate straf krijgen, wat tot heftige reacties leidt van vrouwenorganisaties en mensenrechtenactivisten.
Gülizar Ipek Bilek, woordvoerster van het Mêrdin Şahmaran Vrouwenplatform, benadrukte de toename van het aantal vrouwenmoorden in Mardin (Mêrdin) en Koerdistan in het algemeen, evenals het beleid van straffeloosheid dat kenmerkend is voor de onderzoeken.
Bilek benadrukte dat vrouwenorganisaties actiever moeten worden en dat vrouwen de meerderheid moeten hebben in besluitvormingsprocessen om een einde te maken aan de moordpartijen op vrouwen. Ze zei: “We zien allemaal dat het aantal femicides aanzienlijk is toegenomen. Zowel in Koerdistan als in Turkije is het land veranderd in een begraafplaats voor vrouwen. Vrouwenmoorden zijn geen geïsoleerde incidenten; het zijn systematische en politieke aanvallen op vrouwen.
Naarmate vrouwen meer macht krijgen op dit gebied, begint het door mannen gedomineerde systeem deze structuren aan te vallen. Maar de belangrijkste reden hiervoor is in feite het beleid van straffeloosheid dat door de mannelijke rechterlijke macht wordt gehandhaafd. Dit beleid van straffeloosheid moedigt de daders aan. Samen met strafvermindering voor ‘goed gedrag’ worden deze moordenaars nog verder aangemoedigd.”
Bilek vervolgt: “Als we kijken naar femicides, wordt het duidelijk dat elk van deze moorden met voorbedachten rade is gepleegd. Op Google worden zoekopdrachten uitgevoerd als ‘Hoeveel jaar gevangenisstraf zou ik krijgen?’ of ‘strafvermindering wegens goed gedrag’. Dit alleen al laat zien hoe de mannelijke rechterlijke macht daders beloont door middel van een beleid van straffeloosheid.
We zien dat het aantal femicides is toegenomen sinds de terugtrekking uit het Verdrag van Istanbul. Het niet uitvoeren van wet nr. 6284 is ook een van de redenen achter deze moordpartijen. Als deze wet was uitgevoerd, had op zijn minst de snelle escalatie van deze moordpartijen kunnen worden voorkomen.
Er zijn veel preventieve maatregelen, maar helaas wordt geen enkele daarvan uitgevoerd. Wanneer vrouwen aangifte doen bij de politie, neemt niemand hen serieus. Zo werd een vrouw die in het parlement werkte vermoord, en het parlement reageerde niet eens. Deze vrouw werd vermoord ondanks dat ze een beschermingsbevel had. Dit toont aan dat vrouwen zelfs onder door de staat uitgevaardigde beschermingsbesluiten niet worden beschermd.
Bilek voegde hieraan toe: “De staat ontwikkelt geen mechanismen om vrouwen te beschermen, en doet dit opzettelijk. Want wanneer de mannelijke rechterlijke macht beslissingen neemt die mannen een schouderklopje geven, moedigt dit de daders nog meer aan en neemt het aantal vrouwenmoorden toe. Daarom zeggen we dat dit geen geïsoleerde gevallen zijn; femicides zijn systematisch en politiek.
Het zijn vrouwen die hun stem laten horen, die voorop staan, die de openbare ruimte vullen en die de samenleving kunnen veranderen. Het systeem probeert vrouwen echter binnen vier muren te houden. Wat het ‘Jaar van het Gezin’ wordt genoemd, is precies dat.
Sterfgevallen van vrouwen onder verdachte omstandigheden overtreffen het aantal femicides
Bilek zei dat “er een voorbeeld moet worden gegeven van het zogenaamde ‘Jaar van het Gezin’: 31 vrouwen werden vermoord en 30 vrouwen stierven onder verdachte omstandigheden. Het aantal verdachte sterfgevallen onder vrouwen begint nu het aantal vrouwenmoorden te overtreffen. De belangrijkste reden hiervoor is het beleid van straffeloosheid van de rechterlijke macht. De rechterlijke macht probeert deze zaken af te sluiten door ze als ‘zelfmoord’ te bestempelen en onderzoekt ze niet.
Maar wanneer deze zaken goed worden onderzocht en opgevolgd, wordt duidelijk dat de daders al bekend zijn. Als vrouwen accepteren we de sterke toename van dergelijke verdachte sterfgevallen onder vrouwen niet.
Als het Mêrdin Şahmaran Vrouwenplatform volgen we ook veel vrouwenmoorden in Mardin. Zo werden er op één dag drie vrouwen vermoord in Mardin. We noemen dit nu ‘vrouwenmoordgenocide’. Dit is een situatie die zich over heel Turkije heeft verspreid.
Als we kijken naar de machthebbers, zien we aanvallen op de hard bevochten rechten van vrouwen. De rechten van vrouwen worden geschonden en vrouwenmoorden worden gelegitimeerd. Er wordt een beeld gecreëerd alsof deze moorden normaal zijn.
Bilek benadrukte dat de manier waarop de media omgaan met vrouwen en de taal die ze gebruiken ook een bepalende factor zijn in dit proces. Ze benadrukte dat de media hun taal absoluut moeten veranderen en vervolgde: “Er is een taal die gender volledig negeert. Er is een taal die vrouwenmoorden afschildert onder het mom van ‘eer’ of die strafvermindering wegens goed gedrag als normaal afschildert. Er is een taal die de moordpartijen op vrouwen normaliseert. Deze taal moet volledig worden uitgebannen. De media moeten dit serieus nemen en een taal gaan gebruiken die gender benadrukt.
De media worden ook gesterkt door het systeem. Zelfs gendereducatie is uit het schoolcurriculum geschrapt. Gender is bijna een woord geworden dat niet eens meer uitgesproken mag worden. Toch is het gender dat de samenleving in stand houdt. Het is gelijkheid tussen vrouwen en mannen. Het is sociale transformatie. Als het systeem dit verhindert, dan maakt het duidelijk de weg vrij voor deze moordpartijen. De schuldige is niemand minder dan de staat en de regering zelf. Door dit beleid te voeren, maakt het de weg vrij voor deze moordpartijen.”
Er is geen mechanisme waar vrouwen terecht kunnen
Bilek verklaarde dat er inspanningen worden geleverd om vrouwen geen alternatief mechanisme of instelling te laten waar ze terecht kunnen, en herinnerde eraan dat na de usurpatie van gemeenten alle vrouwenorganisaties werden gesloten. Ze zei: “De staatsinstellingen doen geen serieus werk. Het ministerie van Familie en Sociale Zaken onderneemt geen enkele inspanning op dit gebied. Aangezien er geen plek is waar vrouwen terecht kunnen, worden vrouwen helaas gedwongen terug te keren naar de omgeving waar ze aan geweld worden blootgesteld.”
Ipek wees erop dat het geen toeval is dat honderden vrouwen zijn vermoord nadat het ministerie dit jaar tot “Jaar van het Gezin” was uitgeroepen, en voegde eraan toe dat er een systeem wordt opgebouwd dat vrouwen uitsluitend binnen het gezin opsluit, hen niet als subjecten beschouwt, hen marginaliseert en hen tot instrumenten van het bevolkingsbeleid maakt.
Bilek voegde hieraan toe: “Vrouwen hebben geen recht op abortus en hun lichaam wordt in beslag genomen. De staat zegt bijvoorbeeld dat vrouwen drie kinderen moeten krijgen. Dit alleen al laat zien hoe het lichaam van vrouwen wordt gecontroleerd.”
De rechterlijke macht beschermt daders
Bilek benadrukte dat vrouwenorganisaties moeten kunnen functioneren. Ze zei: “Vrouwenorganisaties mogen geen dossiers inzien. Bijvoorbeeld, met betrekking tot de drievoudige vrouwenmoord in Mardin hebben onze advocatenvrienden een verzoek ingediend bij de officier van justitie, maar hun verzoek werd afgewezen. Ze zeiden dat ze vrouwenorganisaties geen inzage in deze dossiers kunnen geven. Dit alleen al laat zien hoe diep het probleem zit en hoe de mannelijke rechterlijke macht de daders beschermt.”
Het systeem moet dringend een actieplan opstellen
Bilek vervolgde: “Het systeem moet dringend een actieplan opstellen. In een land waar zoveel vrouwenmoorden en bloedbaden plaatsvinden, moet onmiddellijk een uitgebreid actieplan worden opgesteld. Als we kijken naar het beleid van het ministerie van Familie en Sociale Zaken, zien we dat er geen werk wordt verricht. Dit alleen al laat zien dat ministeries eigenlijk alleen voor de show zijn opgericht. We willen geen symbolische ministeries.
Als we vrouwenmoorden willen voorkomen, moeten we samenwerken met alle vrouwenorganisaties. In gemeenten moet meer aandacht worden besteed aan vrouwenorganisaties, deze organisaties moeten worden versterkt en ‘geweldshotlines’ moeten actief worden gemaakt. Deze hotlines zijn nog steeds niet operationeel; er moeten hotlines zijn die 24/7 functioneren. Er moeten ook solidariteitscentra en seksuele crisiscentra worden geopend. Bovendien moet straffeloosheid worden uitgebannen.
Hoewel wij vrouwen de straat opgaan en proberen onze stem te laten horen in deze ruimtes, blijft het systeem zijn aanvallen opvoeren. Maar wij zeggen dit: ondanks al deze aanvallen zullen wij, als vrouwen, door schouder aan schouder te staan, een einde maken aan deze slachting van vrouwen, en zullen wij hier samen een einde aan maken.
Het zijn vrouwen die vrede zullen socialiseren
Tot slot vestigde Gülizar Ipek Bilek de aandacht op het gebrek aan gelijke vertegenwoordiging in de parlementaire commissie en zei: “Als we vrede willen, zijn het vrouwen die deze vrede zullen socialiseren. Abdullah Öcalan heeft in al zijn verdedigingen en toespraken het belang van gelijke vertegenwoordiging benadrukt en hij heeft ook de leidende rol van vrouwen onderstreept. Onder leiding van vrouwen is er een commissie opgericht; deze commissie telt 51 leden, waarvan slechts 10 vrouwen. Dit toont duidelijk aan hoe gebrekkig de gelijke vertegenwoordiging is. Als we vrede willen bevorderen, moeten we zorgen voor gelijkheid binnen de commissie.
We moeten geweld bespreken en plannen ontwikkelen om het te voorkomen. Geweld moet absoluut worden gestopt, en het zijn vrouwen die een einde zullen maken aan dit geweld. Om deze reden moeten vrouwen een grotere rol spelen en een sterkere stem hebben in vredesprocessen.