- Turkije
De oproep van Abdullah Öcalan van 27 februari voor vrede en een democratische samenleving is niet gevolgd door zichtbare stappen van de regering van de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP). In plaats daarvan heeft de regering de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) onder druk gezet om een congres te houden en het einde van de gewapende strijd af te kondigen. Ze heeft ook het isolement van de heer Öcalan voortgezet, wat in strijd is met de geest van vrede en resolutie.
De regering is in staat om zowel met haar eigen vertegenwoordigers als met de vertegenwoordigers van de oppositie in gesprek te gaan. Ze raadpleegt deskundigen over onderwerpen van haar keuze en bereidt haar verslagen dienovereenkomstig voor. Maar ze blijft de vertegenwoordiger van de andere partij behandelen alsof deze een gijzelaar is. Deze benadering suggereert een gebrek aan oprechte intentie voor vrede en een oplossing. Als er een einde moet komen aan de oorlog en de vijandelijkheden moeten worden gestaakt, welk doel dient deze isolatie en gijzelachtige behandeling dan? Koerden en Turken leven al duizend jaar samen. Degenen die oproepen tot het versterken van deze broederschap en het houden van een historische ontmoeting die geworteld is in hun gedeelde verleden, zouden niet hun toevlucht moeten nemen tot politieke manoeuvres en tactische spelletjes. Waarom deze behoefte ontstaat, blijft moeilijk te begrijpen. In deze context wekt de houding van de regering geen vertrouwen bij het Koerdische volk.
Öcalan maakte duidelijk dat de gewapende strijd zou worden beëindigd en dat de PKK zou worden ontbonden. Dit is een belangrijke stap, die de bereidheid toont om een grote verantwoordelijkheid op zich te nemen.Er is geen derde partij bij betrokken en er zijn geen garanties. Öcalan gaat vooruit, terwijl de staatsautoriteiten blijven aarzelen en traag handelen, en in sommige opzichten nog steeds hun toevlucht nemen tot psychologische oorlogvoeringstactieken.
Abdullah Öcalan moet meer vrijheid krijgen om contact te leggen met zijn vrienden en verschillende segmenten van de samenleving. De publieke opinie moet worden voorbereid op vrede en politieke actoren moeten worden aangemoedigd om zich bij het proces aan te sluiten. De regering heeft de verantwoordelijkheid om dit klimaat te bevorderen door de noodzakelijke politieke en wettelijke voorwaarden te scheppen. Deze stappen zijn echter niet gezet. Integendeel, er zijn maatregelen genomen die het politieke klimaat vergiftigen en de oppositie ondermijnen. De Republikeinse Volkspartij (CHP) is buitenspel gezet, er is een bewindvoerder aangesteld in Istanbul, er is beslag gelegd op gemeenten en figuren als Ekrem Imamoğlu zijn gearresteerd. Toch had de CHP zich eerder uitgesproken voor een oplossing van de Koerdische kwestie. Dit was een belangrijke kans voor de regering. De voorwaarden voor het creëren van een nationale consensus over de oplossing dienen zich aan. Niet alleen de CHP, maar ook andere politieke partijen hebben positieve verklaringen afgelegd. Bovendien hebben invloedrijke actoren uit de Verenigde Staten (VS), Europa en China hun steun uitgesproken en bemoedigende opmerkingen gemaakt over de oplossing.
Zowel nationaal als internationaal is er steun voor het proces, maar toch blijft de regering aarzelen. Het lijkt onnodig om interne politieke rivaliteit in het proces te verweven. Erdogans streven naar herverkiezing lijkt de inspanningen om deze historische kwestie op te lossen te overschaduwen. Deze zorgen roepen legitieme vragen op en versterken de twijfels over de houding van de regering. De CHP biedt samen met andere partijen en instellingen een aanzienlijk voordeel dat effectief moet worden gebruikt. In plaats daarvan kiest Erdoğan voor een vijandige benadering van de CHP.
De Koerdische kwestie is zo oud als de Republiek zelf. Sinds de jaren 1980 wordt het gekenmerkt door conflicten, met zware kosten tot gevolg, zowel materieel als immaterieel. De staat heeft naar aanleiding van dit conflict zijn leger naar Syrië en Irak gestuurd, waardoor de kwestie onbedoeld een regionale en internationale dimensie heeft gekregen. Een regering die echt van plan is om zo’n groot en complex probleem op te lossen, zou zich niet richten op het buitenspel zetten van de oppositie. Integendeel, ze zou van de oppositie een deel van de oplossing en een steunpilaar maken. Door de oppositie te marginaliseren en te onderdrukken, wordt de democratische ruimte kleiner. Hoe kunnen vrede en democratie gedijen in een omgeving waar democratische voorwaarden worden gesmoord en de politieke sfeer wordt vergiftigd?
De betrokkenheid van Abdullah Öcalan bij het proces, beperkt tot wat de regering toestaat, zal niet leiden tot vrede of een oplossing. Er is altijd gezegd dat de heer Öcalan op zijn minst voorwaarden moet krijgen die hem in staat stellen om vrij te werken. Zo’n zware en historische kwestie kan niet worden opgelost door af en toe een delegatie naar de gevangenis van Imrali te sturen. Als de heer Öcalan zijn rol wil spelen, moet hij de nodige voorwaarden krijgen. Voor een regering die beweert vrede en een oplossing na te streven, heeft het geen zin om Öcalan te blijven isoleren.
Maanden later had Erdoğan een ontmoeting met de delegatie die de Imrali-gevangenis bezocht. De delegatie verklaarde dat de ontmoeting met Öcalan productief was geweest. Ze gaven aan dat hun hoop sterker was geworden. Dit positieve resultaat is welkom. De aarzeling van Erdoğan om de meest dringende kwestie van het land aan te pakken is echter ongebruikelijk, gezien zijn veelvuldige verklaringen over andere zaken. Hij zou deze kwestie prioriteit moeten geven en intellectuelen, oppositiegroepen en de samenleving de kans moeten geven om een bijdrage te leveren. Deze inspanning is essentieel om het proces soepel te laten verlopen en vaart te geven.
Öcalan is vastbesloten om tot een oplossing te komen en heeft beloofd zijn steentje bij te dragen. De Koerdische gemeenschap is klaar en toegewijd aan de oplossing. De PKK heeft zich ook bereid verklaard om aan de eisen van de oproep te voldoen. De kwestie ligt bij de regering. Hoe goed is de regering voorbereid en is er een routekaart? Het is cruciaal dat de betrokken partijen de kwestie nauwlettend volgen en een duidelijk standpunt innemen.
Bron: ANF