- Rojava/Noord- en Oost-Syrië
Jakob Rihn, een fysiotherapeut uit Brandenburg, wilde helpen bij de opbouw van de gezondheidszorg in het noorden en oosten van Syrië. Toen raakte hij gewond door een Turkse drone-aanval tijdens een vredeswake.
Turkije valt herhaaldelijk doelen aan in het gebied van het Democratisch Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië (DAANES). Bij drone-aanvallen op een vredescentrum bij de Tişrîn Dam heeft het Turkse leger de afgelopen weken 22 mensen gedood en meer dan 200 verwond. Jakob Rihn uit Brandenburg is onder hen. De 25-jarige fysiotherapeut ondersteunt al twee jaar als humanitaire hulpverlener het gezondheidscomité van het zelfbestuur. Op 18 januari liep hij granaatscherfverwondingen op tijdens een zogenaamde double-tab aanval door een Turkse drone en moest hij een operatie ondergaan.
Hoe voel je je sinds de verwonding?
Het gaat goed met me, afhankelijk van de situatie. Mijn wonden genezen geleidelijk. Vooral met mijn been gaat het beter, dus ik kan weer lopen. Zes dagen na de aanval kon ik eindelijk een spoedoperatie ondergaan om een splinter uit mijn linkeroog te verwijderen. Vanuit medisch oogpunt had deze operatie onmiddellijk moeten plaatsvinden. Op 18 januari raakte ik gewond door een Turkse luchtaanval tijdens de vredeswake bij de Tişrîn dam, net als veel andere deelnemers. Ik kon de dam pas drie dagen later verlaten omdat de ambulances die de gewonden naar ziekenhuizen brachten ook door drones werden gebombardeerd. Bovendien waren de noodzakelijke behandelingsfaciliteiten voor deze oogoperatie niet beschikbaar in het noorden en oosten van Syrië, dus moest ik naar Hewlêr (Erbil) in de regio Koerdistan in Irak worden gebracht.
Dit liet me weer eens heel duidelijk zien voor welke enorme uitdagingen deze regio staat.
Waarom is de verdediging van de dam zo belangrijk?
Er zijn verschillende factoren die de verdediging van de Tişrîn Dam zo belangrijk maken voor de bevolking in het noorden en oosten van Syrië. De regio is een van de meest vruchtbare gebieden van het hele land en staat ook bekend als de graanschuur van Syrië. Maar bovenal zorgt de dam voor de elektriciteits- en watervoorziening van een enorm gebied. Door de Turkse aanvallen is de dam sinds 10 december buiten gebruik en sindsdien zit bijvoorbeeld de stad Kobanê zonder elektriciteit en water. Dit is echt een kwestie van leven of dood voor de mensen en dat is een van de belangrijkste redenen waarom ze de dam verdedigen. Omdat de gevolgen van de aanvallen zeer verstrekkend zijn, komen mensen uit allerlei regio’s om deel te nemen aan de verdediging.
Een ander zeer belangrijk punt is dat de Tişrîn Dam een strategisch belangrijke locatie heeft: Hij vormt een oversteekplaats over de Eufraat op de lijn tussen de huidige positie van de door Turkije geleide SNA-milities en de stad Kobanê. Het moet daarom veroverd worden als Turkije Kobanê wil aanvallen. We kunnen dus stellen dat de symbolische stad Kobanê en uiteindelijk heel Noord- en Oost-Syrië momenteel beschermd worden bij de Tişrîn Dam.
De lokale bevolking verdedigt niet alleen het land in materiële zin, maar ook het idee en de vestiging van democratische coëxistentie, een meertalig systeem waarin verschillende religies samenleven.
Wat zouden de gevolgen zijn van het vernietigen van de dam?
Als de Turkse bombardementen de dam doen breken, kan dat in het ergste geval een soort kettingreactie veroorzaken waarbij de dammen stroomafwaarts aan de Eufraat, zoals in Tabqa, beschadigd of vernietigd worden. De gevolgen zouden dus tot in Irak kunnen reiken.
Concreet zou de vernietiging zeker leiden tot een nieuwe massale uittocht. Ik heb met meer vluchtelingen gewerkt, vooral sinds ik in het noorden en oosten van Syrië ben. Pas recent kwamen er vluchtelingen uit Libanon of, meer recent, uit Aleppo en de regio Şehba. Als deze dam zou barsten, zou een enorm aantal mensen opnieuw ontheemd raken en zouden grote delen van het land onbewoonbaar worden.
Wat is de stemming binnen de vredeswake?
De sfeer van de vredeswake is moeilijk te beschrijven, het is een gevoel dat ik nooit eerder had gevoeld. Er is een enorme vastberadenheid en angst om met je eigen lichaam en stem op te staan tegen de zwaarste oorlogswapens. Mensen staan vol vertrouwen op deze dam en overal om hen heen vallen bommen, maar ze laten zich niet intimideren.
Diepe pijn, vreugde en vastberadenheid liggen dicht bij elkaar. Natuurlijk zijn de mensen boos en verdrietig dat hun familieleden naast hen sterven of gewond raken. Tegelijkertijd zeggen ze: “We zullen ervoor zorgen dat jullie je leven niet voor niets hebben gegeven. We zullen jullie strijd voortzetten.” Het is een stemming die niet gemakkelijk kan worden beschreven. Mensen uit alle steden in de regio protesteren samen en vormen een eenheid in hun verscheidenheid. Ze proberen deze aanvallen te stoppen en brengen daarvoor grote offers. Voor zover ik weet zijn er meer dan 20 mensen omgekomen bij de aanvallen op de stuwdam en zijn er ongeveer 100 gewonden [noot van de redactie: het aantal gewonden is per 26 januari gestegen tot 217].
Welke boodschap wil je naar de internationale gemeenschap sturen?
Er moet zo snel mogelijk actie worden ondernomen. Er zijn zeker al veel diplomatieke gesprekken gevoerd, maar die zullen niet volstaan als de internationale anti-IS coalitie niet onmiddellijk een no-fly zone instelt. Daarnaast moeten er hulpcorridors over de landsgrenzen heen worden geopend om humanitaire en medische zorg ter plaatse te garanderen. Dit zijn de belangrijkste onmiddellijke maatregelen.
Bovendien moet het Democratisch Zelfbestuur van Noord- en Oost-Syrië erkend worden om de bevoorrading van de bevolking op lange termijn te kunnen garanderen.
Foto door Jakob Rihn © privé