Assad is gevlucht. Game over. Het sprookje is uit. Okay, hoe nu verder?
Een nieuw speelveld? Wie neemt het stokje over? Wie hebben een vinger in de pap?
HTS, een Syrische Lente onder Turkse vlag? We gaan het nog zien.
Soms is er niet veel aansporing nodig om het goed te verkloten. Voor jezelf. En voor wie daar niet in wil meegaan. Bluffers hebben de halve wereld, en wie ze voor de voeten loopt, die moet het bezuren.
Wat heeft Turkije te zoeken in Syrië? Opkomen voor het welzijn van de burgers? Een vredesmissie? Hoe dan ook, in Tal Abyad dropten zij hun jihad milities. Om daar, in de geannexeerde gebieden, ‘de orde’ te handhaven. Uiteraard wel in het kader van de Turkse belangen, en de eigen heilige agenda. Nationalisme en nihilisme zijn twee kanten van dezelfde zaak. Om de Turkse dominantie veilig te stellen in de overwegend Koerdische gebiedsdelen van Noord-Syrië, werd de Ahrar al-Sham brigade ingezet, een frisse loot aan het Al Qaida netwerk. Niet de geopolitieke rivaal Iran was haar grootste zorg, maar de gewone burger, die schoon genoeg had van die brute realiteit zonder enig perspectief.
Wat had Machiavelli ook alweer te zeggen over het politieke handwerk?
De rode draad in zijn werk was toch dat je het standpunt van je tegenstanders serieus moet nemen? Luisteren was tot op heden niet het strekste punt van de HTS jihadi’s en de strijders van Ahrar al-Sham. Ook niet echt het sterkste wapen van Turkije. Zij hebben niet zelf het triomferen met de blik op oneindig uitgevonden. Het doel heiligt de middelen? Moet je het wel slim spelen.Voorbeelden te over.
Mussolini, in zijn beste jaren, liet zijn grootste tegenspeler, Giacomo Matteotti, kidnappen en opruimen. Eerst ontkende hij, zwerend bij God en alles dat hem lief was, iedere betrokkenheid. Toen dat ècht onhoudbaar werd, gooide hij het over een andere boeg: opeens was hij trots op deze koele moord, die immers onder zijn regie was gepleegd.
Zo kan het dus ook. Met een paar goed gerichte klappen kan je veel bereiken, en zomaar een heel land onder de duim houden. Moet je wel de kunst verstaan om op het juiste moment te pieken, en dan om te slaan als een blad aan de boom. Rood wordt groen, en zwart is wit. Dan heb je het goed begrepen
De Turkse overheid verstaat de fijne kneepjes van het vak. Zij cultiveerde een interne strijd tegen de Koerden. Op 14 augustus 1998 kreeg Turkije Öcalan op een presenteerblaadje aangereikt door de Italiaanse overheid. Met de volle instemming van de andere Europese landen. Erdogan was sprakeloos. Wat nu? Vrede sluiten? De dialoog aangaan? Wat eng!!
Dit had, met de lessen van Machiavelli in gedachten, tot een verzoening kunnen leiden, maar helaas… De jeuk om er weer eens stevig op te timmeren was te groot, het werd een feestje van vergelding. Dat mondde uit in de levenslange, eenzame opsluiting van Öcalan.
De reflex van de Turkse staat om de oppositie vol op de bek te slaan, ging hand in hand met een tenenkrommend wegkijken door de andere Europese staten – Die waren super bereid om dat alles te gedogen, om de lieve vrede te bewaren.
Van een openlijke erkenning van de Europese lidstaten dat zij hieraan hand-en-spandiensten hebben geleverd, is het nooit gekomen. Ook zie ik daar weinig enthousiasme om de parallel met Nelson Mandela te maken, die ook in gevangenschap nog de hand uitstak naar zijn onderdrukkers. Ben ik dan de enige die dat zo ziet? Mij bekruipt nog altijd een groot gevoel van schaamte.
Turkije kon doorpakken. Zij bood de Palestijnen zelfs een safe haven aan, en een doorstart in Noord-Syrië, precies in de ‘maagdelijke’ gebiedsdelen in Noord- Syrië die Turkije in 2017 had weggeroofd van de Koerdische gemeenschap daar. Een win-win gevalletje. Deze gang van zaken aankaarten, dat werd niet echt op prijs gesteld.
Zo bestookte Turkije de Koerdische afgezanten van de Noord-Syrische gemeenschap met drones.(De aanslag van 31 juli 2022) Ze waren onderweg naar een internationaal geleid overleg met Turkije en hebben het niet overleefd. De wereldwijde verontwaardiging daarover was van zeer korte duur. Net als in Italië onder Mussolini en de falangisten, was het Turkse staatsapparaat prima warm gedraaid voor het onderdrukken van alle binnenlandse kritiek, en in de door haar bezette gebieden. Laat staan dat ze oren had naar de internationale opinie
In al deze herrie denk ik vaak aan wat Machiavelli al zes eeuwen geleden schreef:
“Het volk moet de mogelijkheid hebben om, onbevreesd en ongeremd, een aanklacht in te dienen tegen welke burger dan ook.”
“Niemand mag zich van laster en intimidatie bedienen om de andere, minder machtige burgers monddood te maken”
I Discorsi 8, 12 Nicolò Machiavelli
Retorische talenten lijken nu het tij mee te hebben om zijn woorden in de wind te slaan. Zij oogsten veel bijval.
In de tussentijd zijn de proxies van Turkije fijn opgestoomd naar Damascus. De jubelkreten van goed gewapende jochies vanaf hun pick-ups beloven niet per se veel vrolijks voor alle burgers van Syrië.
‘Align with Turkey or face extinction!‘ Wat was de bijval van Devlet Bahçeli, de stem van de Turkse ultra-nationalisten.
De niet-Turkse minderheden gaan dat frisse elan nog voelen, vrees ik.
Wordt het nu ISIS-light? Met de zegen van de ultra-nationalisten van de MHP?
De bal ligt nu bij Iran om zich te beraden op een sublieme tegenzet. Wie de aftrap maakt om het nieuwe bestuur naar zich toe te trekken, dat hangt nog boven de markt. Wordt het Turkije of Iran? Meer smaken zijn er niet. Of hoe zit dat? Massa zoekt massa, snot zoekt snot.
Ik ga maar weer es een ommetje maken met de hond.
Auteur: Paul Terlunen