- Iran
De Koerdische activiste Varisheh Moradi, die gevangen zit in de Evin gevangenis in Teheran, heeft na bijna drie weken haar hongerstaking beëindigd. Dit meldde de campagne “No to Execution, Yes to Free Life!” dinsdag op X. De Gemeenschap van Vrije Vrouwen van Oost Koerdistan (KJAR), waarvan Moradi lid is, bevestigde het einde van de protestactie. Ze zei dat ze gehoor had gegeven aan oproepen van bezorgde supporters. Informatie over haar huidige toestand was in eerste instantie niet beschikbaar.
Sinds 10 oktober, Werelddag tegen de doodstraf, weigert Varisheh Moradi te eten uit protest tegen de onmenselijke omstandigheden in de gevangenissen van het Iraanse regime en tegen de doodstraf.
In de tweede week van de hongerstaking was de toestand van de 38-jarige al levensbedreigend door haar toch al slechte gezondheid en de martelingen die ze in de gevangenis had ondergaan – volgens de KJAR had ze elk moment kunnen instorten, in coma raken of sterven.
Oproepen aan Moradi
De koepelorganisatie van de Koerdische vrouwenbeweging in Rojhilat en Iran had daarom een beroep gedaan op Moradi om haar actie te stoppen.Ook tal van andere organisaties, initiatieven en individuen riepen de Koerdische vrouw op om haar hongerstaking te beëindigen.
Een speciale oproep kwam van ongeveer 120 burgerrechtenactivisten, vrouwenrechtenactivisten en andere mensenrechtenactivisten in en uit Iran, die afgelopen zaterdag een eendaagse hongerstaking hielden uit solidariteit met Moradi. In een brief, gepubliceerd door het Kurdistan Human Rights Network (KHRN), schreven ze onder andere:
“In deze kritieke en belangrijke momenten zijn we solidair met Varisheh Moradi als deel van een gemeenschap die gelooft in rechtvaardigheid, vrijheid en mensenrechten. Ze is een symbool geworden van veerkracht en burgerlijk verzet. De afgelopen twee weken heeft ze haar stem verheven tegen onderdrukking, ongelijkheid en het stijgende aantal onrechtvaardige executies door te besluiten in hongerstaking te gaan.
Haar hongerstaking is niet alleen een bewijs van haar onwrikbare vastberadenheid tegenover onderdrukking, maar ook een stem die in deze wereld weerklinkt als waarheid en veerkracht. We leven volledig mee met de moeilijke en uitdagende omstandigheden die ze heeft doorstaan en de riskante beslissing die ze heeft genomen om deze onrechtvaardigheden te confronteren.
Desalniettemin vragen we vandaag aan Varisheh Moradi, als haar metgezellen, om haar hongerstaking te beëindigen. Haar strijd is niet alleen zichtbaar in haar huidige hongerstaking, maar in al haar inspanningen en acties tot nu toe. Zij is een persoonlijkheid die onze samenleving nodig heeft om de burgerstrijd voort te zetten; zij is een vertegenwoordiger van al diegenen die dromen van een vrije en rechtvaardige samenleving.
We zijn niet van plan om de betekenis en het belang van hun protest te onderschatten. Integendeel, we zien haar actie als een belangrijke stap op het pad van burgerlijk verzet. Maar omdat Varisheh Moradi zelf altijd de rol van de samenleving en de actieve deelname van activisten heeft benadrukt, hebben we haar aanwezigheid en kracht op dit pad nu meer dan ooit nodig. Burgerlijk verzet vereist energie, veerkracht en continuïteit, want deze strijd is lang en uitdagend.
We vragen hen om hun hongerstaking te beëindigen zodat wij en anderen de kans krijgen om aan hun zijde te staan en al onze kracht te gebruiken om de strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid voort te zetten. Niets zou kostbaarder moeten zijn dan een mensenleven, en we hebben haar nodig om aan onze zijde te blijven staan, niet alleen nu, maar gedurende deze hele reis van verzet.”
Over Varisheh Moradi
Varishe Moradi (andere spelling Warisheh, Warisha), ook bekend als Ciwana Sine, werd op 1 augustus 2023 gearresteerd tijdens een politiecontrole in de buurt van haar woonplaats Sine (Sanandaj) en overgebracht naar een onbekende locatie. De rechterlijke macht van het Iraanse regime beschuldigde haar van “vijandschap tegenover God” en “gewapende rebellie tegen de staat”. De beschuldigingen houden verband met Moradi’s lidmaatschap van de KJAR en haar inzet voor politieke en feministische vrouwenzaken. Teheran beschouwt de KJAR als een “separatistische terroristische organisatie” omdat ze deel uitmaakt van de Partij voor een Vrij Leven in Koerdistan (PJAK).
Brutaal gemarteld, mishandeld en ondervraagd
Na Moradi’s ontvoering was haar verblijfplaats maandenlang onduidelijk. Pas door onderzoek van KHRN werd bekend dat de activiste na haar arrestatie wekenlang wreed gemarteld, mishandeld en ondervraagd werd door de Iraanse geheime dienst in Sine, totdat ze eind augustus vorig jaar werd overgebracht naar Teheran. Daar werd ze maandenlang vastgehouden in de beruchte streng beveiligde vleugel 209 van de Evin-gevangenis – ook onder marteling en mishandeling, met als doel haar te breken of een bekentenis van haar af te dwingen. Moradi wordt sinds begin januari vastgehouden in de vrouwenafdeling van de gevangenis. Het grootste deel van de tijd heeft ze geen toegang tot een advocaat. Als ze wordt veroordeeld, hangt haar de doodstraf boven het hoofd.
Vredesmoeders in Sine gaan in hongerstaking uit solidariteit met Warisha Moradi