9 oktober 1998: Het begin van de internationale samenzwering

Tijdens een eenzijdig staakt-het-vuren dreigde Turkije, bijgestaan door de NAVO, Syrië met oorlog, waardoor Abdullah Öcalan gedwongen werd Syrië te verlaten. Öcalan trok naar Europa om een politieke oplossing voor de Koerdische kwestie te promoten.

Die dag begon de internationale samenzwering. Öcalan kwam op 9 oktober 1998 vanuit Syrië aan in Athene. Op 11 oktober kwam hij aan in Moskou.

Op 20 oktober ondertekenden Turkije, Syrië en Libanon het Adana Protocol. De betrekkingen tussen Turkije en Syrië “verbeterden snel”.

Op 4 november vroeg de Doema, het lager wetgevend huis van de Russische Federatie, erkenning van asiel voor Öcalan met 298 stemmen voor en 1 stem tegen.

Op 12 november vertrok Öcalan naar Rome, maar op 16 januari 1999 verliet hij de Italiaanse hoofdstad om terug te vliegen naar Moskou, vanwaar hij op 29 januari naar Griekenland vloog.

Op 31 januari probeerde Öcalan naar Wit-Rusland en Nederland te gaan; geen van beide landen liet hem landen. Op 1 februari keerde hij terug naar Athene. Op 2 februari brachten Griekse ambtenaren Öcalan naar de Griekse ambassade in Nairobi op weg naar Zuid-Afrika.

Maar op 15 februari 1999 werd hij in een internationale clandestiene operatie ontvoerd uit Nairobi, de hoofdstad van Kenia, en naar Turkije gebracht.

Tijdlijn sinds de ontvoeringen op 15 februari 1999.

-16 februari, aankomst op het Turkse eiland İmralı, dat was ontdaan van andere gevangenen en tot verboden militaire zone was verklaard.

-25 februari, eerste bijeenkomst met advocaten – kort en niet privé

-2 maart, eerste bezoek van het Europees Comité ter voorkoming van foltering (CPT).

-11 maart, eerste privébijeenkomst met advocaten

-31 mei, proces begint

-29 juni, doodvonnis

-25 november, het Turkse Hof van Cassatie bevestigt het vonnis tegen Öcalan

-30 november, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) roept op om de doodstraf niet uit te voeren.

2001

-6 september, tweede bezoek door CPT

2002

-9 augustus, het Turkse parlement schaft het gebruik van de doodstraf in vredestijd af

-3 oktober, Öcalans doodstraf omgezet in levenslang zonder de mogelijkheid van voorwaardelijke vrijlating

2003

-16-17 februari, derde bezoek door CPT

-12 maart, EHRM oordeelt dat Öcalan geen eerlijk proces heeft gekregen

2005

-12 mei, grote kamer van het EHRM bevestigt uitspraak van 2003

2007

-19-22 mei, vierde bezoek CPT

2008-2011

-Öcalan betrokken bij vredesbesprekingen met regeringsvertegenwoordigers

2009

-18 april, twee advocaten van Öcalan gearresteerd

-17 november, Öcalan overgebracht naar nieuw gebouwde gevangenis op İmralı samen met vijf anderen uit andere gevangenissen

2010

-26-27 januari, vijfde bezoek door CPT

2011

-27 juli, laatste bezoek van advocaten tot mei 2019.

-22 november, 42 van Öcalans advocaten gearresteerd en beschuldigd van het doorgeven van berichten aan een terroristische organisatie.

2013

-3 januari, Öcalan ontmoet twee vooraanstaande Koerdische politici, Ahmet Türk en Ayla Akat – de eerste van vele ontmoetingen met parlementsleden als onderdeel van het vredesproces, dat tot 2015 duurde

-16-17 januari, zesde bezoek door CPT

2014

-18 maart, uitspraak van het EHRM dat Öcalans levenslange opsluiting zonder voorwaardelijke vrijlating een schending van zijn mensenrechten is, net als zijn detentieomstandigheden tot 2009

-6 oktober, familiebezoeken gestopt

2015

-16 maart, de vijf gevangenen die ook op İmralı opgesloten zitten worden uitgewisseld voor vijf anderen.

-5 april, gesprekken tussen Öcalan en parlementsleden van de Democratische Volkspartij (HDP) als onderdeel van het vredesproces stopgezet

-December, twee van de vijf andere gevangenen worden overgeplaatst naar andere gevangenissen.

2016

-28-29 april, zevende bezoek CPT

-15 juni, couppoging tegen Erdoğan, die een excuus werd voor een harder optreden tegen de oppositie

-11 september, Öcalan ontmoet zijn broer

2018

-8 november, Leyla Güven begint een hongerstaking om op te roepen tot beëindiging van Öcalans isolatie, waarbij zich uiteindelijk meer dan 8.000 mensen zullen aansluiten

2019

-12 januari: Öcalan ontmoet zijn broer.

-2 mei, Öcalan ontmoet zijn advocaten

-6-17 mei, achtste bezoek door CPT

-22 mei, Öcalan ontmoet zijn advocaten

-26 mei, hongerstaking beëindigd

-12 en 18 juni en 9 augustus, Öcalan ontmoet zijn advocaten

2020

-27 februari, brand op het eiland İmralı

-3 maart, Öcalan ontmoet zijn broer

2020

-27 april, Öcalan mag voor het eerst bellen

2021

-25 maart, nadat geruchten dat Öcalan was overleden tot wijdverspreide angst hadden geleid, kreeg hij toestemming om met zijn broer te bellen – wat na minder dan vier minuten werd afgebroken.

2022

-september, negende bezoek door CPT. Het rapport zal in maart 2023 klaar zijn

2023

-17 februari, Asrin Law Office publiceerde haar 2022 rapport over schendingen van rechten en de huidige omstandigheden op het Imrali gevangeniseiland.

-19 mei: de vredesdelegatie naar Imrali presenteert haar bevindingen in Reykjavík. De internationale vredesdelegatie naar Imralı heeft op 10-13 mei 2023 een onderzoeksmissie naar Turkije gehouden.

2024

De voormalige Italiaanse premier Massimo D’Alema verklaarde dat de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton hem persoonlijk had gebeld en hem had gevraagd Öcalan aan Turkije uit te leveren.

Bron: ANF