De revolutie in Noord- en Oost-Syrië heeft de rol van vrouwen in de politiek, de samenleving, het bedrijfsleven, de diplomatie en het onderwijs opnieuw gedefinieerd. Deze revolutie is de geschiedenis ingegaan als een tijd waarin vrouwen op de voorgrond traden, niet alleen als toeschouwers, maar als actieve deelnemers. Als voorhoede van de revolutie speelden vrouwen een belangrijke rol in de strijd voor sociale rechtvaardigheid, gelijkheid en vrijheid. 142 van deze moedige vrouwen werden tussen 2019 en 2024 aangevallen en gedood door de Turkse staat en de bendes die zij steunden vanuit de lucht en op het land. Hier is het verhaal van enkele van de baanbrekende vrouwen die hun leven verloren bij de aanvallen:
Xalîde
Xalîde Mihemed Şerîf en haar zoon Hêjar Silêman werden gedood bij een aanval van de Turkse staat in Qamişlo op 28 augustus 2024. Xalîde werd geboren in Tirbespiyê in 1979 en was moeder van vier kinderen. Ze was sinds 2014 betrokken bij de gemeenschap in de wijk Enteriye en stond aan het hoofd van de Kongra Star vrouwenvereniging in de buurt. Ze was een pionier die weigerde te buigen voor onderdrukking en vocht voor rechtvaardigheid, gelijkheid, democratie en het vrije leven van de mensen. Ze wijdde haar leven aan de strijd voor vrouwenemancipatie om gendergelijkheid te garanderen en voerde campagne voor de invoering van een democratisch gezinsmodel. Een van haar zonen sloot zich aan bij de Koerdische vrijheidsbeweging en is een guerrillastrijder.
Lîman en Yusra
Op 20 juni 2023 doodde een Turkse drone-aanval op een auto in Tirbespiyê Yusra Derwêş, medevoorzitter van het zelfbestuur in het kanton Qamişlo, haar plaatsvervanger Lîman Şiwêş en haar chauffeur Firat Tuma.
Lîman Şiwêş, geboren in Amûdê in 1968, vocht 38 jaar lang voor vrijheid als Koerdische vrouw. Begin jaren 2000 werd ze gearresteerd door de PDK in Zuid-Koerdistan en bracht zes maanden door in de gevangenis. Ze was een van de eerste vrouwelijke strijders uit Rojava en was actief op vele plaatsen in Koerdistan en daarbuiten. Vanaf 2008 werkte ze zeven jaar in Rusland en in 2015 keerde ze terug naar Rojava. Ze was een van de pioniers die de basis legde voor het democratische project van zelfbestuur in de gebieden die bevrijd waren van IS.
Yusra Derwêş, geboren in Amûdê in 1972, studeerde Frans en werkte aanvankelijk als Koerdische lerares na de Rojava-revolutie in juli 2012. Daarna werd ze directeur van de Betûl High School in Amûdê en medevoorzitter van de lokale onderwijscommissie. Sinds 1 november 2022 is ze medevoorzitter van de kantonale raad van Qamişlo.
Jiyan, Roj en Barîn
Jiyan Tolhildan, Roj Xabûr en Barîn Botan werden op 22 juli 2022 gedood door een Turkse drone. De drie YPJ-pioniers waren op de terugweg van een forum over de vrouwenrevolutie toen hun auto werd gebombardeerd op de weg tussen Qamişlo en Tirbespiyê.
Viyan, Nûjiyan en Rojîn
Vijf jongeren kwamen om het leven bij een Turkse droneaanval op een huis in Kobanê op 25 december 2021, waaronder Viyan Kobanê, Nûjiyan Öcalan en Rojîn Ehmed van de Young Women’s Association. Door middel van onderwijs en bewustmakingsactiviteiten hebben de drie activisten een grotere deelname van jongeren aan het sociale leven gepionierd en zich ingezet om de stem van vrouwen te laten horen.
Zehra, Hebûn en Amina
De systematische drone-terreur van Turkije in het noorden en oosten van Syrië begon op 23 juni 2020 met de moord op Zehra Berkel, Hebûn Mele Xelîl en Amina Waysî in Kobanê. Zehra Berkel en Hebûn Mela Xelîl, twee vertegenwoordigers van de vrouwenbeweging, waren te gast in het huis van Amina Waysî. De drie vrouwen spraken over lopende projecten van de koepelorganisatie Kongra Star toen de binnenplaats van het huis werd gebombardeerd door een kamikaze drone.
Halime Osman: De aanvallen mogen ons vrouwen niet ontmoedigen
Er zijn ook gewonde overlevenden van deze aanvallen. Een van hen is Halime Osman, die een been en de functie van een arm verloor bij een Turkse drone-aanval op een burgervoertuig in Kobanê op 18 april 2024. Ze verklaarde over de aanvallen:
“Sinds de Rojava Revolutie hebben vrouwen op alle gebieden een actieve rol gespeeld. Ze hebben deelgenomen aan politiek, diplomatie, onderwijs, economie en elk aspect van het leven. Ze hebben niet alleen een plaats ingenomen, maar hebben de samenleving geleid. Daarom heeft de Rojava-revolutie lokaal en wereldwijd weerklank gevonden als een vrouwenrevolutie. De Turkse staat is bang voor leiderschap van vrouwen en richt zich op vrouwen die tegen haar belangen ingaan. Omdat vrouwen zich niet onderwerpen aan wreedheid, onderdrukking en macht, maar voortdurend streven naar vrijheid.
De aanvallen mogen ons vrouwen niet ontmoedigen. Vrouwen beantwoorden de aanvallen van de Turkse staat met hun wil, hun moraliteit en hun vastberadenheid. Ze staan verenigd achter het liberale vrouwenparadigma van Rêber Apo. We moeten nog meer wilskracht tonen en nog harder vechten. Vrouwen moeten bij elkaar blijven en zich organiseren om de vrouwenrevolutie in Rojava sterker en sterker te maken.”
Bron: ANF