- Turkije
Al sinds 1995 komen de ‘Zaterdagmoeders’ bijeen op het Galatasarayplein om te vragen naar het lot van hun familieleden die verdwenen en vermoord zijn in staatsbewaring en om de vervolging van de daders te eisen.
Familieleden van de vermisten zullen op 25 mei voor de 1000e keer bijeenkomen en in de loop van de week zal een reeks evenementen worden gehouden.
Zaterdag lanceerden de Moeders een online applicatie op hun virtuele media account met de titel “Laat in onze 1000e week een anjer achter op het Galatasaray Plein van waar je ook bent”.
Maside Ocak, een familielid van de vermisten, verklaarde dat iedereen online een anjer kan achterlaten op het Galatasarayplein voor de 1000e week.
Maside Ocak deed de volgende oproep: “We gaan onze 1000e week in. Deze 1000 weken zijn niet alleen een getal voor ons, de familieleden van de vermisten. We weten dat er over de hele wereld mensen zijn die iets willen doen voor de vermisten. We hebben een online applicatie voor het achterlaten van anjers om de eisen van de Zaterdagmoeders overal te kunnen steunen. Iedereen kan naar de website ‘cumartesianneleri.org.tr‘ gaan en een anjer achterlaten op het Galatasarayplein, waar ze zich ook bevinden.
Zaterdagmoeders
Sinds 1995 houden de Istanbulse Zaterdagmoeders, net als de Argentijnse “Madres de la Plaza de Mayo”, wekelijkse sit-ins in Istanbul met foto’s van hun familieleden om te protesteren tegen hun “verdwijning” in staatsgevangenschap en om informatie te eisen over hun verblijfplaats. Tussen 1999 en 2009 moesten de Zaterdagmoeders hun wekelijkse sit-ins opschorten omdat de politie de bijeenkomsten regelmatig opbrak. Op 25 augustus 2018 verzamelden de initiatiefnemers zich voor de 700e keer op hun voorouderlijke plek voor de Galatasaray High School aan de Istiklal Avenue in Istanbul om hun vermiste familieleden te herdenken met een vreedzame wake. Op bevel van de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Süleyman Soylu zette de politie echter waterkanonnen in en viel de menigte aan met traangas en rubberen kogels. De gewelddadige actie was gerechtvaardigd omdat de Zaterdagmoeders werden gebruikt door terroristische organisaties, had Soylu gezegd. Sindsdien is het Galatasarayplein een verboden gebied voor de Zaterdagmoeders, die eerst naar het gebouw van de Mensenrechtenvereniging (IHD) verhuisden en uiteindelijk, in de nasleep van de Corona pandemie, hun eisen online presenteerden.
Ter gelegenheid van de 900ste bijeenkomst op 25 juni 2022 werden de Zaterdagmoeders opnieuw aangevallen door de politie en werden verschillende mensen vastgezet, waaronder de medevoorzitters van de IHD.
In Turkije zijn sinds de jaren tachtig ongeveer 17.000 mensen, voornamelijk Koerden, politiek actieve en geëngageerde mensen, journalisten en juristen en gewone mensen als “verdwenen” beschouwd. Het land maakte kennis met deze praktijk na de militaire staatsgreep van september 1980. Halverwege de jaren negentig, toen de vuile oorlog van de Turkse staat tegen de PKK bijzonder bloedig was, bereikte deze methode haar hoogtepunt.
De lichamen van de ontvoerden werden begraven in massagraven, grotten of in niet meer gebruikte industriële installaties, op vuilnisbelten gegooid, afgezonken in putten en zuurputten of, zoals in Argentinië, gedumpt uit militaire helikopters. Vaak werden de slachtoffers thuis opgehaald door de politie of het leger, of werden ze naar het plaatselijke politiebureau gestuurd voor een “verklaring”, of vastgehouden bij een militaire wegcontrole. Dit is vaak het laatste wat hun familieleden weten over de verblijfplaats van de verdwenen personen. De meeste “moorden door onbekende daders” zijn het werk van de religieuze extremistische terreurorganisatie Hezbullah en JITEM. Dit is de naam van de informele geheime dienst van de Turkse militaire politie, die verantwoordelijk is voor minstens vier vijfde van de onopgeloste moorden in Noord-Koerdistan en waarvan het bestaan jarenlang door de staat werd ontkend.