- Turkije
De Istanbul Zaterdagmoeders zijn opnieuw verhinderd door de Turkse politie om te demonstreren op het Galatasarayplein in het centrum van de stad om aandacht te vragen voor het lot van hun familieleden die zijn verdwenen in staatsbewaring en om straf te eisen voor de daders. De vrouwen en hun supporters werden op weg naar hun gebruikelijke verzamelplaats tegengehouden, 26 mensen werden gearresteerd en meegenomen met de handen op de rug gebonden.
De Zaterdagmoeders werden deze week opnieuw gesteund door bekende persoonlijkheden, waaronder de advocaat Eren Keskin, voorzitter van de mensenrechtenvereniging IHD, evenals HEDEP parlementsleden Cengiz Çiçek, Celal Fırat en Özgül Saki, TIP parlementslid Ahmet Şık en voormalig HDP parlementslid Musa Piroğlu.
Terwijl journalisten met geweld werden teruggedrongen, probeerde de politie ook HEDEP parlementslid Özgül Saki te verhinderen om naar de omsingelde familieleden van de verdwenen personen te gaan. Saki protesteerde tegen het onrechtmatige optreden van de politie en werd pas doorgelaten nadat ze dreigde met strafrechtelijke gevolgen. Ondertussen gooiden haar fractiegenoten anjers naar het afgezette Galatasarayplein, als teken van de voortzetting van de strijd voor gerechtigheid. Cengiz Çiçek, HEDEP parlementslid en medewoordvoerder van de HDK (Democratisch Volkscongres), protesteerde tegen de onrechtmatige politieaanval en zei dat de Zaterdagmoeders het geweten van de samenleving vertegenwoordigen en dat hun consistente verzet groot respect verdient.
“De langstlopende daad van burgerlijke ongehoorzaamheid”
Al meer dan 28 jaar eisen de Zaterdagmoeders opheldering over hun familieleden die zijn verdwenen in politiehechtenis. Het is de langstlopende daad van burgerlijke ongehoorzaamheid in Turkije, die begon op 27 mei 1995 met de zitactie van de familie van de leraar Hasan Ocak, die was gemarteld en vermoord. Naar schatting 17.000 mensen, waaronder journalisten, politici en mensenrechtenactivisten, zijn in de jaren tachtig en negentig in Turkije “verdwenen”, vooral in de Koerdische regio’s. Vaak werden hun lichamen gedumpt in geheime massagraven op militaire bases, maar ook op vuilnisbelten of in waterputten. Zowel de politie als de justitie hebben geen stappen ondernomen om de zaken op te helderen.
Sinds het verzet in het Gezi-park in Istanbul in 2013 zijn protestacties op het plein voor de Galatasaray school verboden. Alleen de Zaterdagmoeders mochten hier blijven protesteren. Maar op 25 augustus 2018 werd de 700e wake van de beweging verboden en met geweld opgelost onder beschuldiging van “banden met de PKK”. Sindsdien zijn alle protestacties op het Galatasarayplein verboden. Dit staat echter in strijd met het recht op vrijheid van vergadering en demonstratie, oordeelde het Turkse Constitutionele Hof op 22 februari 2023 en verwierp het bezwaar van het ministerie dat beweerde dat de Zaterdagmoeders “de openbare orde” bedreigden.
“In artikel 34 van de Turkse grondwet staat: ‘Eenieder heeft het recht om deel te nemen aan ongewapende en vreedzame bijeenkomsten en demonstraties zonder voorafgaande toestemming'”, aldus het vonnis van de grondwettelijke klacht waarmee Maside Ocak Kışlakçı succes had. Het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken en de autoriteiten van Istanbul negeren echter het vonnis en gaan al maandenlang elke week met geweld tegen de Zaterdagmoeders en hun aanhangers in.”