De gevangenissen in Koerdistan en Turkije zijn dagelijks het toneel van ernstige mensenrechtenschendingen tegen gevangenen. Terwijl er al 29 maanden geen teken van leven is van de volledig geïsoleerde Koerdische PKK-leider Abdullah Öcalan, verspreidt het isolatiesysteem van Imrali zich over gevangenissen in het hele land. Zieke gevangenen sterven, de vrijlating van mensen na 30 jaar gevangenschap wordt geweigerd onder zwakke voorwendselen. De voorzitter van de Orde van Advocaten in Wan, Sinan Özaraz, sprak met het persbureau Mezopotamya over de situatie in de gevangenissen.
“Universele rechten worden geschonden”
Özaraz benadrukte dat universele rechtsbeginselen wel degelijk van toepassing zijn op gevangenissen: “Er zijn veel van zulke rechten, zoals het recht om niet gemarteld en mishandeld te worden, het recht op gezondheid, communicatie, bezoek en het verbod op isolatie. Als we naar de gevangenissen in Turkije kijken, zien we dat veel van deze rechten geschonden worden. Deze situatie ontwikkelt zich tot systematische schendingen van rechten.”
Özaraz legde uit dat de Orde van Advocaten in Wan op verzoek van gevangenen en hun familieleden interviews afneemt in gevangenissen en de resultaten in een rapport zal presenteren.
Forensische geneeskunde als martelinstrument
Özaraz wees erop dat marteling en mishandeling verboden zijn door nationale en internationale verdragen en zei: “Executie in de gevangenis moet voldoen aan deze basisprincipes. Maar als we naar de rapporten kijken, zien we dat deze rechten worden geschonden. Er zijn veel problemen met de toegang tot gezondheidszorg. Er wordt gerapporteerd dat gevangenen geen antwoord krijgen op hun verzoeken om toegang tot gezondheidszorg, dat hun verzoeken worden vertraagd of dat ze tijdens het transport onmenselijk worden behandeld. Ze worden gedwongen hun mond te laten onderzoeken. Dit soort dingen hoort niet thuis in de wet. Er zijn ook zieke gevangenen. Er zijn mensen die niet kunnen overleven in de gevangenis. Deze mensen horen niet in gevangenissen, maar er zijn veel van zulke gevangenen in Turkije. Ons probleem zijn de obstakels die worden opgeworpen door de adviezen van het Forensisch Medisch Instituut (ATK). Terwijl een persoon in een staatsziekenhuis een advies krijgt dat zegt dat hij niet geschikt is om vastgehouden te worden, geeft het ATK dezelfde patiënt een advies dat zegt dat hij in de gevangenis kan blijven. Dit schendt het recht op leven van de zieke gevangenen.”
“Gevangenen worden achtergelaten om te sterven”
Özaraz legde uit dat gevangenisreglementen discriminatie verbieden, maar dat politieke gevangenen dubbel gestraft worden omdat ze eenvoudigweg niet worden vrijgelaten als ze ernstig ziek zijn. Hij waarschuwde: “Het aantal sterfgevallen in gevangenissen is sterk gestegen. Dit komt door de aanpak van het ATK. Daarom worden mensen niet vrijgelaten. Ze worden alleen vrijgelaten als ze stervende zijn of als ze de Turkse agenda halen. Er zijn veel mensen die niet op de agenda staan. Deze mensen worden helaas achtergelaten om te sterven. Er werd beweerd dat er een regeling zou worden getroffen, maar er zijn geen stappen ondernomen.” De vertegenwoordiger van de Orde wijst op de dubbele standaard van de huidige gevangenishervorming: “De enige regeling die erin is opgenomen, heeft betrekking op algemene misdrijven, maar degenen die tijd uitzitten voor politieke en opiniedelicten zijn vrijgesteld. Deze bepaling is veranderd in amnestie voor velen en overtreders zien het als een vrijbrief om misdaden te plegen.”
Brieven worden niet overhandigd
Isolatie is bedoeld om de band van de gevangenen met de samenleving te verbreken, zei Özaraz en vervolgde: “Er zijn schendingen zoals het blokkeren van hele uitgeverijen, tv-stations en kranten. Brieven die door Koerden in het Koerdisch worden geschreven of in het Koerdisch worden ontvangen, worden niet verzonden of afgeleverd omdat er geen tolk is. We weten echter dat tegen sommige gedetineerden onderzoeken liepen vanwege de inhoud van brieven waarvoor er zogenaamd geen tolk was. Het is duidelijk dat er tolken zijn, maar de brieven worden willekeurig ingehouden. Zelfs als er geen tolk was, zou er gewoon voor een moeten worden gezorgd.”
“Isolatie is het grootste probleem”
Özaraz benadrukte dat een van de grootste problemen in Turkije het isolatiesysteem is: “Isolatie is systematisch geworden in alle gevangenissen. Vooral politieke gevangenen worden in eenzame opsluiting gehouden, ook al hebben ze geen disciplinaire straf gekregen. Dit heeft ook gevolgen voor de gezondheid, want gezondheid is niet alleen iets lichamelijks, maar heeft ook een sociale en maatschappelijke dimensie. In dit opzicht is het een ernstige schending van rechten, die helaas nu in alle gevangenissen in Turkije voorkomt.”