- Turkije
Er komen steeds nieuwe berichten over mishandelingen en mensenrechtenschendingen tegen gevangenen uit de nieuwe S-isolatiegevangenissen in Turkije. Onlangs nog werd gevangene Burhan Barut door bewakers gemarteld met de zogenaamde varkensboeien. Deze wrede methode bestaat uit het samenbinden van het lichaam onder spanning op de rug bij de nek, handen en voeten, en leidt tot vreselijke pijn en zelfs een langzame dood door verstikking. Barut stierf bijna tijdens de vijf uur durende marteling, volgens zijn eigen verklaring. Dergelijke mishandelingen zijn vooral gericht tegen politieke gevangenen, voor wie deze gevangenissen van het S-type speciaal zijn opgezet. Momenteel zitten er meer dan duizend politieke gevangenen in de S-gevangenissen. Deze isoleergevangenissen zijn een experimenteergebied voor nieuwe vormen van marteling en zijn de opvolgers van de gevangenissen van het F-type. De gevangenissen van het F-type vertrouwden op isolatie in kleine groepen, terwijl het S-type een groot aantal isoleercellen heeft en camera’s in ruimtes zoals badkamers en toiletten.
Een derde zijn politieke gevangenen
Meer dan een derde van de gedetineerden in Type S zijn politieke gevangenen. Advocaat Naim Eminoğlu van het Advocatenkantoor van het Volk zei over de speciale kenmerken van het nieuwe type gevangenis dat er tot nu toe zes van deze penitentiaire inrichtingen zijn geopend in Manavgat, Kavak, Bodrum, Antalya, Igdir en Kırşehir. Op dit moment zitten er 3.312 mensen vast in deze gevangenissen, waarvan meer dan duizend politieke gevangenen. Eminoğlu verklaarde dat er in 2021 drie gevangenissen van het S-type werden geopend en dat het totale aantal per 1 september 2022 tot zes is gestegen. Daarna bleef dit aantal, voor zover hij weet, ongewijzigd. Elk van deze gevangenissen heeft een capaciteit van 552 detentieplaatsen. Het People’s Law Office bedient momenteel drie cliënten in gevangenissen van het S-type. Eminoğlu ziet duidelijke verschillen tussen het S-type en zijn voorganger van het F-type.
Strengere isolatie en bewaking tot in de intieme zone
“Zoals we weten, worden gevangenissen van het F-type gebouwd als gevangenissen met kleine cellen”, zegt Eminoğlu. “De bezettingsgraad van een F-type gevangenis is 368. Er zijn twee cruciale verschillen tussen F-type gevangenissen en S-type gevangenissen, die bestaan uit één- en driepersoonscellen. In de S-type gevangenissen is het aantal éénpersoonscellen hoger dan het aantal driepersoonscellen. In de gevangenissen van het F-type is de verhouding precies omgekeerd. Een ander verschil is dat er in de driepersoonscellen van de gevangenissen van het S-type een camera in de onderste ruimte is. Het feit dat de badkamer en toiletruimte in dit lagere gedeelte ook bewaakt worden, is een duidelijk verschil en problematisch.”
Wie zich verzet, riskeert leven en gezondheid
Eminoğlu meldde dat zijn cliënten die vastzitten in gevangenissen van het S-type steeds vaker melding maken van gevallen van foltering: “Onze cliënten hebben ons verteld over twee verschillende soorten foltering in gevangenissen van het S-type. De eerste is gerelateerd aan de praktijk van naaktfouillering bij toelating tot deze gevangenissen. Dit op zich is al marteling, maar het omvat ook de zware mishandelingen die plaatsvinden wanneer tegen deze praktijk verzet wordt aangetekend. Onze cliënten in de S-type gevangenissen van Kavak en Antalya waren het slachtoffer van marteling als gevolg van de naaktfouillering.
De andere meldingen van marteling zijn gerelateerd aan de eerder genoemde camera’s die de privégedeeltes van de cellen in de gaten houden. Onze cliënten in de Manavgat -S-type gevangenis werden mishandeld door het gevangenispersoneel omdat ze de camera die de toilet- en badkameruitgang op de benedenverdieping in de gaten hield, afdekten met een servet. Verslagen over deze mishandeling verschenen in veel media. Na de aanval werden beide gevangenen met geweld in gewatteerde isoleercellen gegooid.”
Voortdurende verscherping sinds 2000
Eminoğlu herinnerde aan de continuïteit en de evolutie van het isolatiebeleid tegenover politieke gevangenen. Met de moordpartijen in de gevangenissen van 19 december 2000 werden de gevangenissen van het F-type ingevoerd. Ondertussen heeft de isolatie van politieke gevangenen een nieuwe dimensie gekregen door de S- en Y-gevangenissen. Dit proces gaat over het breken van de politieke gevangenen. De advocaat zei verder: “Daarom zijn de martelingen die in deze gevangenissen worden gerapporteerd systematische praktijken die worden uitgevoerd in lijn met het isolatiebeleid. De staat begon met de invoering van gevangenissen van het F-type met de slachtingen van 19 december 2000. Tegen deze achtergrond worden er nu verschillende nieuwe soorten en vormen gevangenissen geopend onder de namen S-type en Y-type.”
Isolatie beïnvloedt de samenleving als geheel
Eminoğlu vervolgde: “Natuurlijk heeft deze situatie niet alleen betrekking op politieke gevangenen. De isolatie wordt tegelijkertijd uitgebreid van de gevangenissen naar de hele samenleving. De opening van gevangenissen van het S- en Y-type is bedoeld om een boodschap af te geven aan het publiek: ‘Ga niet de straat op, discussieer niet, denk niet na, anders kom je in deze gevangenissen terecht’. De cliënten van wie we de zaken behandelen zijn allemaal mensen die tijdens een onderzoek in Istanbul werden gearresteerd en in eerste instantie naar de Silivri gevangenis werden gebracht. Na korte tijd werden ze echter zonder enige rechtvaardiging overgeplaatst naar de S-type gevangenis. Deze situatie is het beste bewijs dat de staat de samenleving wil intimideren en isoleren met dit nieuwe type isoleergevangenissen.”
Tot slot vatte Eminoğlu de mate van isolatie in de S-type gevangenissen als volgt samen: “De isolatiepraktijken in de S-type gevangenissen gaan zo ver dat gevangenen te allen tijde met camera’s worden bekeken en gecontroleerd. Degenen die dit niet accepteren worden gemarteld. De gevangenissen lijken qua architectuur op de F-types. Het isolatiebeleid in de S-types heeft zich tot nu toe gemanifesteerd in de vorm van mishandeling door de bewakers en cameratoezicht in het onderste gedeelte van de driepersoonscellen.”