- Iran
De journaliste, schrijfster en mensenrechtenactiviste Golrokh Ebrahimi Iraee is in Iran veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Een rechtbank in Teheran heeft de gevangenisstraf opgelegd na een beroepsprocedure, zo verklaarde een supportersgroep van Iraee op Twitter. Iraee werd in september 2022 kort na het begin van de “Jin, Jiyan, Azadî”-revolutie, die werd veroorzaakt door de dood van Jina Mahsa Amini, gearresteerd.
In april werd Iraee aanvankelijk veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf wegens deelname aan illegale bijeenkomsten en schendingen van de nationale veiligheid. Volgens personen uit haar omgeving weigerde ze deel te nemen aan het beroepsproces omdat ze de legitimiteit van de rechtbank niet erkende. Sinds haar arrestatie zit Iraee vast in de Evin-gevangenis in Teheran. Deze gevangenis staat bekend om de schendingen van de mensenrechten die er plaatsvinden en de mishandeling van politieke gevangenen.
Golrokh Ebrahimi Iraee is bekend vanwege haar campagnes tegen steniging en de gevangenisomstandigheden in Iran. Ze heeft al meerdere keren gevangengezeten, voor het eerst in 2014, en is gemarteld. Bij schijnexecuties wegens vermeende “belediging van de islam” in verband met een ongepubliceerd kort verhaal over Soraya Manoutchehri, die in 1986 in Iran gestenigd werd, werd ze mishandeld en gedwongen om te luisteren naar hoe haar destijds ook gevangen genomen echtgenoot in de aangrenzende cel werd geslagen, getrapt en gewurgd.
Iraee voerde meerdere hongerstakingen uit tegen de rechteloosheid binnen de gevangenismuren en werd ook meerdere malen onwettig, soms met geweld, overgeplaatst tussen de Evin, Amol en Qarchak-gevangenissen. Tijdens een van deze gevangenisverblijven leerde ze Zeynab Jalalian kennen. Deze Koerdische vrouw is de enige vrouwelijke gevangene in Iran die tot levenslange gevangenisstraf is veroordeeld. In het voorjaar van 2020 werd ze korte tijd als vermist beschouwd. Alleen door een brief van Iraee werd bekend dat Jalalian na haar verdwijning slachtoffer was geworden van een gewelddadige reis tussen gevangenissen in Ûrmiye (Urmia), Kirmaşan (Kermanshah) en Teheran.
Iraee’s partner is de prominente mensenrechtenactivist en studentenactivist Arash Sadeghi, die ook tijdens de “Jin, Jiyan, Azadî”-protesten werd gearresteerd en inmiddels weer is vrijgelaten. Veel andere activisten zitten echter nog steeds in de gevangenis, waaronder de journalisten Elaheh Mohammadi en Nilufar Hamedi, die met hun verslaggeving hebben bijgedragen aan het blootleggen van de zaak van Jina Mahsa Amini. De 22-jarige Koerdische vrouw werd in september gedood terwijl ze onder de hoede was van de Iraanse zedenpolitie, nadat ze in Teheran was gearresteerd wegens vermeende schending van de islamitische kledingvoorschriften.
De landelijke “Jin, Jiyan, Azadî”-revolutie ontstond naar aanleiding van Amini’s dood en duurt tot op heden voort. De beweging vormt de grootste bedreiging voor het regime in Iran sinds het bestaan ervan. Het veiligheidsapparaat reageerde uiterst hardhandig op de volksopstand. Volgens de in Noorwegen gevestigde NGO Iran Human Rights zijn er ten minste 537 mensen gedood door Iraanse regimekrachten in verband met de opstand, waaronder tientallen minderjarigen. Naast het gewelddadige optreden van het Iraanse veiligheidsapparaat volgde er een ijzeren koers van de regime-justitie. Meer dan 24.000 mensen werden gearresteerd en ten minste zeven demonstranten werden geëxecuteerd. Er zullen mogelijk binnenkort meer doodvonnissen worden voltrokken.