- Noord-Koerdistan
Asya Gezer is kandidaat voor de Groen Linkse Partij (YSP) in de provincie Mêrdîn. Ze is de grote zus van politiek gevangene Garibe Gezer. Garibe Gezer stierf op 9 december 2021 na zware martelingen in de Kandıra-gevangenis onder nog onduidelijke omstandigheden. Er zijn veel aanwijzingen dat de bewakers martelingen gebruikten om haar te doodden.
Asya Gezer wil de strijd voor de rechten van gevangenen via de YSP naar het parlement brengen, zegt ze: “Mijn doel is om op te komen voor de gevangenen en een verandering in de gevangenisomstandigheden te garanderen.”
De familie Gezer: Dertig jaar strijd
De familie Gezer is diep getroffen door verzet en repressie. Sinds de jaren negentig is ze actief betrokken bij de politieke vrijheidsstrijd. Van de elf familieleden worden er negen vervolgd, zijn er vier gearresteerd en is één familielid op straat gedood door Turkse veiligheidstroepen tijdens protesten tegen de IS-aanvallen op Kobanê.
Asya Gezer vertelt over haar familie dat haar vader Yusuf Keser in 1994 een oog verloor toen zijn dorp werd verwoest door het Turkse leger. Ondanks toenemende repressie was het gezin betrokken bij de beweging voor politieke vrijheid. Een keerpunt in de strijd van de familie waren de protesten tegen de IS-aanvallen op Kobanê in 2014, zegt Asya Gezer: “Garibe en Bilal waren constant betrokken bij de activiteiten van de HDP en DBP. Ik was toen student in Izmir. Garibe zat in het districtsbestuur van de DBP. Mijn broer werd doodgeschoten op straat in Kerboran (vert. Dargeçit) tijdens de schermutselingen tijdens de Kobanê-protesten. Met de dood van mijn broer nam de druk op ons nog meer toe. Op 8 oktober, terwijl het lichaam van mijn broer onderweg was van Mêrdîn naar Kerboran, werd mijn broer Mehmet Emin door een politiekogel in het ruggenmerg geraakt. Sindsdien zijn zijn benen verlamd.”
Er is een geheimhoudingsbevel opgelegd voor de schietpartij van haar broer. De aanklacht tegen vier politieagenten van “opzettelijke poging tot doodslag” na het neerschieten van hun broer Mehmet Emin bleef ook ongestraft, omdat volgens de autoriteiten niet kon worden vastgesteld met welk wapen de kogel die Gezer trof, was afgevuurd.
“Ze was mijn zus en mijn kameraad”
Asya Gezer vertelt over de gevangenschap van haar zus Garibe: “Ik zat tegelijkertijd met Garibe in de gevangenis. We waren ongeveer negen maanden samen. Ze was zowel mijn zus als mijn kameraad. Ik werd vrijgelaten, maar Garibe werd overgebracht naar gevangenissen ver weg. Ze werd in zes jaar tijd door acht gevangenissen gestuurd. Vanwege de moeilijkheden in de Şakran-gevangenis werd ze overgebracht naar Tarsus. Daar kreeg ze te maken met dezelfde rechtenschendingen, ze werd opgesloten in eenzame opsluiting. Vervolgens werd ze in eenzame opsluiting geplaatst in de Bünyan-gevangenis en voortdurend onderworpen aan schendingen en discriminerende maatregelen.
Het vonnis tegen Garibe was nog niet bevestigd door het Hof van Cassatie. De rechtbank had haar veroordeeld, de volgende instantie had het vonnis goedgekeurd en doorgestuurd, maar het Hof van Cassatie had het vonnis nog niet bevestigd. Desondanks werd ze in eenzame opsluiting gehouden. Het werd haar opgedrongen. Garibe was een zeer resistent persoon. Ze was een vrouw die niets zou accepteren dat haar zou worden opgedrongen. Ze werd overgebracht van Bünyan naar de F-Type gevangenis Nr. 1 in Kocaeli. We weten allemaal wat daar is gebeurd. Ze werd over de vloer gesleurd. We vertelden de pers wat ze in die tijd doormaakte. We riepen de IHD [Mensenrechtenvereniging, red.] en de Parlementaire Mensenrechtencommissie op om een onderzoek te starten. Maar we verloren Garibe op 9 december.”
Zaak gesloten
Asya Gezer meldt dat er niets is gedaan om de dood van haar zus op te helderen of de verantwoordelijken te straffen. “Destijds hebben we een strafrechtelijke klacht ingediend tegen de gevangenisadministratie omdat Garibe was gemarteld”, legt ze uit. “Er is besloten om geen aanklacht in te dienen. Onze advocaten gingen een jaar geleden in beroep bij het Grondwettelijk Hof. De procedure loopt. Mijn getuigenis had bij dit proces moeten worden betrokken, maar dat gebeurde niet. Mijn getuigenis is pas afgenomen na de dood van Garibe met de hulp van onze advocaten.
Een andere zaak werd aangespannen wegens moord met voorbedachten rade. Ook hier vond geen vervolging plaats. Onze advocaten zijn bezig deze zaak voor het Grondwettelijk Hof te brengen. Als onderdeel van deze procedure werden enkele persoonlijke bezittingen van Garibe in beslag genomen: 20 tot 30 boeken, bijna 40 brieven, twee fotoalbums, vijf notitieboekjes, waarvan sommige dagboeken waren, waarvan sommige notitieboekjes, en krantenknipsels die Garibe had verzameld. Deze spullen zijn in beslag genomen, maar onze advocaten hebben ze teruggevonden.”
‘De gevangenissen zijn een bloedende wonde geworden bij Garibe’
Asya Gezer sluit af met de woorden: “Vier van ons broers en zussen werden de een na de ander gearresteerd. De gevangenissen hadden een speciale betekenis voor mij, bij Garibe werden ze mijn bloedende wonde. Ik heb het niet alleen over mijn eigen familie, er zijn veel mensen zoals wij. Er zijn veel kameraden zoals Garibe. Ik wilde iets voor haar doen. Garibe sprak altijd over het beleid in gevangenissen. “We staan allemaal onder druk, maar er is veel meer druk op vrouwen”, zei ze. Er zijn moeders en baby’s in gevangenissen. Er zijn zieke gevangenen. Ik heb me kandidaat gesteld om voor deze mensen op te komen, nuttig voor ze te zijn en voor ze te vechten.”