De geschiedenis van Koerdistan is ook de geschiedenis van genocide. De gifgasaanval van het Iraakse regime van Saddam Hoessein op 16 maart 1988 op Helebce (Halabja) is er slechts één van. Minstens 5.000 van de toen 70.000 inwoners tellende stad stierven die dag, en nog eens 10.000 liepen ernstige verwondingen en langdurige schade op. Ook vandaag de dag hebben de slachtoffers en hun nakomelingen te kampen met gevolgen op lange termijn: een ongewoon groot aantal kwaadaardige kankers, huidziekten, ademhalingsproblemen, onvruchtbaarheid, miskramen en aangeboren afwijkingen zijn er maar een paar.
De aanval op Helebce vond plaats rond 10.55 uur: Iraakse gevechtsvliegtuigen lieten bommen van 100 liter vallen die mosterdgas, sarin, tabun en een op cyanide gebaseerde chemische stof bevatten. Het was het meest massale gebruik van gifgas sinds de Eerste Wereldoorlog, wat leidde tot permanente bodem- en waterverontreiniging in de regio. De exacte samenstelling van de gebruikte gifstoffen is tot op de dag van vandaag niet bekend. “Het rook eerst naar rottend afval, maar toen kwam er een zoete geur, vergelijkbaar met de geur van appels. Daarna rook het meer naar eieren’, beschreef een overlevende.
„Geruch nach Äpfeln“ is de titel van een documentaire over de gifgasaanvallen in Koerdistan van de afgelopen vier decennia. Uitgangspunt is het bombardement op Helebce. Twee vragen staan centraal: Wat is de impact vandaag, 35 jaar later, nog steeds op de bevolking van Helebce? En welke rol speelde Duitsland in de aanval en de nasleep ervan? De film doet ook verslag van het huidige gebruik van gifgas in Koerdistan en beschrijft zo de continuïteit van de genocide tegen de Koerden. De focus ligt op interviews en de ondersteuning van de overlevenden en omwonenden. Het geheel wordt onderstreept met bijdragen van experts.
Achter het filmproject staan de twee jonge inwoners van het Duitse Landshut ,Lea Steding en Richard Wilde, die al de documentaire “No Friends But The Mountains” maakten en het ontwikkelingshulpproject “ShredUp” in Zuid-Koerdistan filmden. Beiden zijn net terug van hun tweede documentairereis en willen nu ingaan op de postproductie van “Smell of Apples”, die in samenwerking met het collectief YA-Media tot stand komt.
Maar het project heeft veel steun nodig om het te voltooien. Het meeste werk is tot nu toe gedaan op vrijwillige basis, maar nu is er financiële hulp nodig om de dure postproductie te financieren, vooral de montage, die enkele weken in beslag nam, het mixen van geluid en het vertaalwerk. Iedereen die dit onafhankelijke mediawerk wil steunen, kan dat doen op het betterplace-donatieplatform. Er is ook meer informatie over het project: https://www.betterplace.me/dokumentarfilm-giftgas-gegen-kurd-innen