- Turkije
Sezai Temelli, medevoorzitter van de Democratische Vokspartij (HDP), zei dat zijn partij een routekaart zou bepalen op basis van Kılıçdaroğlu’s positie als kandidaat voor de aankomende verkiezingen namens de democratische krachten. Temelli onderstreepte: “Zolang deze orde wordt gehandhaafd, zullen onderdrukking, armoede, honger, oorlog en dood in het land heersen. De krachten van de democratie moeten tijdens dit verkiezingsproces het nodige antwoord bedenken.”
ANF Nieuwsagentschap interviewde Temelli over de komende verkiezingen en de laatste ontwikkelingen in het land.
Er was sprake van een kandidatencrisis binnen de Natie Alliantie, die ook de politieke sfeer in Turkije aantastte. Hoe gaat uw partij om met deze crisis?
We begrijpen dat de Natie Alliantie altijd vatbaar was voor een crisis. Ze gingen niet in op de kandidaat-kwestie, ondanks het feit dat ze overeenstemming bereikten over al het andere tijdens hun maandenlange gesprekken. Het is al lang bekend dat de alliantie twee neigingen had om een presidentskandidaat op te werpen. Aan de ene kant was er de belangrijkste oppositieleider, Kemal Kılıçdaroğlu, en aan de andere kant had IYI-partijleider Meral Akşener het over een “kandidaat die kon winnen”. Akşener verwees naar de populaire burgemeesters van CHP, Ekrem İmamoğlu en Mansur Yavaş. Beide burgemeesters promootten echter hun leiders. Ik denk dat het reduceren van deze crisis tot een kandidatendebat de kwestie niet goed genoeg uitlegt.
Hoe komt dat?
Als er een crisis was geweest die alleen om de kandidaatkwestie draaide, had veel eerder een oplossing kunnen worden gevonden die lijkt op die van de afgelopen 72 uur. Voor zover we kunnen zien, waren er bepaalde ontwikkelingen die nog niet aan het publiek zijn onthuld. Ik zou willen benadrukken dat het publiek het recht heeft om te weten wat er is gebeurd, omdat mensen een nieuwe president zullen kiezen. Mensen zullen stemmen om de toekomst van Turkije vorm te geven. Daarom moet wat er is gebeurd aan het publiek worden uitgelegd. Natuurlijk hebben HDP-kiezers ook een verklaring nodig. Wij denken dat Akseners benadering van onze partij doorslaggevend is gebleven tijdens de kandidatencrisis.
Turkije heeft 20 jaar verloren door de regering. Het land heeft afstand genomen van veel dingen met betrekking tot democratie. Burgers hebben de afgelopen 20 jaar zeer ernstige grieven ervaren. Het Koerdische volk is ook enorm getroffen door oorlog, geweld, repressie en armoede. De HDP is voortdurend beschuldigd, met gevolg dat veel van onze collega’s, waaronder voormalige medevoorzitters, in de gevangenis zitten. Veel van onze vrienden zijn gedwongen in ballingschap te leven.
We hebben gezien hoe een regering die aarzelt om de Koerdische kwestie op te lossen, meerdere problemen in het land heeft veroorzaakt en hoe de recente aardbeving de situatie heeft geëscaleerd. Het zou anders zijn geweest als de middelen niet waren toegewezen voor oorlog, maar voor vrede en voor steden. Als er samen met het Koerdische volk stappen waren gezet voor een gemeenschappelijk thuisland en een democratische republiek, als het vredesproces niet was opgeschort en de heer Öcalan niet aan een absoluut isolement was onderworpen, zouden we vandaag misschien in een heel ander land leven. Misschien waren deze discussies nooit ontstaan. Daarom heeft het publiek uitleg nodig.
Het is bekend dat de IYI-partij de HDP al lang negeert. Verwacht u dat dit beleid wordt voortgezet?
Er is nog steeds onzekerheid, maar toen de ‘Tafel van Zes’ (Natie Alliantie) op de avond van 2 maart werd ontbonden, waren de publieke reactie en het verzet niet tegen de HDP gericht. Integendeel, de publieke opinie ontstond dat deze kwestie met de HDP kon worden opgelost, en daarom denk ik dat Akşener nieuwe onderwerpen, zoals de oplossing van de Koerdische kwestie en hervatting van de onderhandelingen met de HDP, aan haar agenda heeft toegevoegd toen terugkwam naar de tafel. Omdat de publieke reactie niet gericht was tegen de HDP, maar tegen de IYI-partij en haar regeringsgezinde standpunt over bepaalde kwesties. Om deze reden denk ik niet dat de oppositiealliantie vanaf nu de ogen kan sluiten voor de strijd van de HDP voor democratisering en haar standpunt over democratie. Het is een feit dat de IYI-partij sinds haar oprichting een nationalistisch standpunt heeft ingenomen tegen het Koerdische volk en de HDP, en zelfs een racistische retoriek die doet denken aan de ultranationalistische regeringsbondgenoot MHP. Ik denk dat de oppositiepartijen deze houding gaan aanpakken.
HDP-medevoorzitters verklaarden dat de kandidaat-kwestie opnieuw zou worden overwogen. Ze zeiden dat ze een bezoek van Kılıçdaroğlu aan het partijhoofdkwartier verwachtten. Dus, hoe zal de HDP een standpunt innemen over de kandidaat-kwestie?
In 2018 kon onze presidentskandidaat, Selahattin Demirtaş, zijn campagne niet voortzetten omdat hij in de gevangenis zat. Hij bereikte alle kandidaten behalve Erdoğan, alleen via brieven en sociale media. Kılıçdaroğlu zal zeer waarschijnlijk ons feest bezoeken. Als we toevallig een kandidaat nomineren, gaat hij/zij zeker langs bij de oppositiekandidaten. Dit is heel normaal. Het gaat ons vandaag immers vooral om het afschaffen van het huidige eenmansregime en het democratiseren van Turkije. We zien dat er in Turkije een klimaat van verzoening heerst over de democratie. Wij zijn van mening dat de enige manier om dit te doen, is door middel van onderhandelingen. Daarom kunnen deze gesprekken ook bepaalde kwesties aan de orde stellen.
Wat zijn deze problemen?
Deze kwesties gaan over de rechtsstaat, het beëindigen van al dit onrecht en het bereiken van democratisering in Turkije. We hebben geen andere verwachtingen of vooruitzichten. We hebben ons standpunt al lange tijd heel duidelijk bekendgemaakt. In feite is ons strategiedocument al anderhalf jaar geleden aan het publiek bekendgemaakt. Het was onze partij die als eerste haar standpunt over de kwestie naar voren bracht.
We zouden onze presidentskandidaat voor de aardbeving bekendmaken. Helaas hebben er verwoestende aardbevingen plaatsgevonden en hebben we veel geleden. Onze prioriteit was natuurlijk om de ramp aan te pakken. In de door de aardbeving getroffen steden waar geen staat aanwezig was, kon alleen solidariteit de overlevenden helpen. Dit was onze prioriteit en we hebben het bereikt. Terwijl we dit hele proces doormaakten, beïnvloedden de aardbevingen de politiek in het land. Het zal ons in de toekomst blijven beïnvloeden. Sterker nog, dit wordt de meest urgente agenda van de nieuwe regering. We zeiden dat we de kandidaat-kwestie opnieuw zouden evalueren in het belang van de volkeren van Turkije. Onze commissies zijn er nu mee bezig. De Alliantie voor Arbeid en Vrijheid, waarvan wij deel uitmaken, zal zich ook over de kwestie buigen. Afhankelijk van de situatie dragen we een kandidaat voor of steunen we de gezamenlijke kandidaat van de democratische krachten.
Bedoel je Kılıçdaroğlu?
Als de kandidaat van de oppositiepartijen een medekandidaat is van de democratische krachten, dan zal dit een bepalende factor zijn in onze evaluaties. Zo niet, dan kunnen we onze weg vervolgen met een kandidaat die kan voldoen aan de verwachtingen van de democratische krachten, de volkeren van Turkije en het Koerdische volk. We hebben het vanaf het begin heel duidelijk gemaakt. Natuurlijk feliciteren we Kılıçdaroğlu en wensen we hem succes.
Verkiezingscampagnes zijn nog niet officieel van start gegaan, maar we zagen racisme en vijandigheid jegens de Koerden tijdens de voetbalwedstrijd Amedspor – Bursa Spor. MHP-leider Devlet Bahceli feliciteerde Bursaspor, prees de racistische hooligans en degenen die werden vastgehouden wegens betrokkenheid bij de aanval zijn vrijgelaten. Denkt u dat de regering deze aanvallen zal voortzetten nu de verkiezingen eraan komen?
We weten dat dit een eeuwenoude staatstraditie tegen de Koerden is. Deze eeuwenoude staatstraditie voedt zich met fascisme, noodtoestand, staat van beleg en junta. De staat blijft de status quo verdedigen die hij heeft gecreëerd. De staat probeert met al zijn apparaten de status quo te beschermen in een stadion, op straat of in een groepsgesprek. De strijd en het verzet van een georganiseerde samenleving hebben laten zien dat dit niet langer vol te houden is.
Er kunnen soortgelijke racistische aanvallen zijn tijdens het verkiezingsproces, maar ze zullen allemaal mislukken. Omdat het niet meer te verdragen is. Zo’n regering, systeem en orde kan niet worden getolereerd. Er is ook enorme hoop dat mensen door een gemeenschappelijke strijd van deze mentaliteit af komen. Natuurlijk is ons werk niet gemakkelijk. Zolang deze orde wordt gehandhaafd, zullen onderdrukking, armoede, honger, oorlog en dood heersen in het land.
De democratische krachten zouden tijdens dit verkiezingsproces het nodige antwoord moeten bedenken. Opgemerkt moet worden dat de onderhandelingen, solidariteit en strijd die tijdens het verkiezingsproces zullen ontstaan, moeten bijdragen aan de opbouw van een ander Turkije. Als het beperkt blijft tot de verkiezingscampagne, verandert er niets. Dit kan grote problemen opleveren voor zowel Turkije als het Midden-Oosten.”