- Brussel
De Verenigde Naties vieren 21 februari als Internationale Dag van de Moedertaal. Bij deze gelegenheid wijst het Nationaal Congres van Koerdistan (KNK) op de bedreiging van de Koerdische taal en de situatie in de afzonderlijke delen van het land. Taal is niet alleen een communicatiemiddel, maar ook een kenmerk van identiteit en bestaan, en moet dienovereenkomstig worden beschermd en gepromoot, aldus het KNK:
“De Koerdische taal wordt al lange tijd met uitsterven bedreigd. Dit is vooral merkbaar in het noorden en oosten van het land. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat de moedertaal niet wordt gebruikt in het dagelijkse spraakgebruik. Wat nog belangrijker is, de moedertaal is niet de taal van onderwijs en opleiding. Door de geschiedenis heen is taal voor de Koerden een verzetspositie geweest die moet worden versterkt.
Taal is de hoeksteen van het bestaan van elke natie. Als de taalproblemen niet worden aangepakt, zal dit leiden tot de vernietiging ervan.
Zuid-Koerdistan (In Irak)
In Zuid-Koerdistan is er een parlement, een regering en officiële instellingen. De Koerdische taal wordt erkend in de grondwet van de staat Irak. De Koerdische taal stuit echter op obstakels door het gebrek aan taalbeleid en wetenschappelijke plannen. De regering van Zuid-Koerdistan moet deze problemen snel oplossen en kanalen en platforms voor de taal creëren.
West-Koerdistan (Rojava/Noord- en Oost-Syrië)
Hoewel Rojava een delicate periode van bezetting, oorlog en verzet doormaakt, is er een sterke wil in deze buitengewone situatie. De autonome administratie zorgt ervoor dat Koerdisch en Syrisch worden onderwezen in de onderwijsinstellingen.
Noord- en Oost-Koerdistan (In Turkije en Iran)
Afgezien van het feit dat Koerdisch niet als instructietaal wordt gebruikt in de andere twee delen van het land, brengen de fascistische systemen van de bezettende staten de Koerdische taal en de talen van de Koerdische delen van het land in gevaar.
Meertaligheid is een rijkdom
Het feit dat het Koerdisch veel dialecten heeft, toont zijn kracht en rijkdom aan. Meertaligheid in de Koerdische samenleving is een teken van diversiteit. Om deze reden moet de Koerdische taal in al zijn dialecten behouden blijven en erkend en gepromoot worden als de officiële onderwijstaal.
Diaspora
Een groot aantal Koerden woont in het buitenland. Het is van groot belang dat de Koerdische taal ook in deze landen in stand wordt gehouden en voor uitsterven wordt behoed.
Onderdrukking van taal en cultuur
In dit opzicht zou vandaag, naast vieringen, een gelegenheid moeten zijn om de aandacht van de internationale gemeenschap en taal- en cultuurexpertorganisaties te vestigen op de onderdrukking van de Koerdische taal en de talen van andere delen van Koerdistan door de bezettende staten .
Succesvolle prestaties
Als KNK wensen we succes aan alle individuen en organisaties die opkomen voor de Koerdische taal, vooral degenen die de Koerdische taal integreren in digitale tools, wereldwijde communicatie en technologie. Wij vinden deze realisaties zeer waardevol en zien 21 februari, Moedertaaldag, als een mooie kans. We roepen alle taal-, culturele, onderwijs-, media- en persinstellingen op om de aanvallen, repressie en bedreigingen tegen de Koerdische taal te stoppen en niet te zwijgen over de plannen van de bezetters.
Niet alleen een communicatiemiddel
Alle Koerdische leiders moeten worden gewaarschuwd voor de gevaren die ontstaan wanneer er geen beleid en planning voor de taal is. Taal is voor ons niet alleen een communicatiemiddel, maar ook onze identiteit en ons bestaan. Het is onze taak om de taal te beschermen. Samen moeten we haar dienen en haar naar het hoogste niveau brengen.”
Achtergrond
Het verbod op de Koerdische taal in de geschiedenis van Turkije is grotendeels impliciet en onofficieel geweest, maar ook invloedrijk. In 1958 publiceerde Musa Anter de tekst van een Koerdisch lied in de krant İleri Yurt, die werd gedrukt in Amed (Tr. Diyarbakır). Het volgende jaar werd hij gearresteerd voor zijn artikelen. De Koerdische krant Roja Welat werd gelanceerd in 1977, maar werd stopgezet na de militaire staatsgreep in 1980.
De Koerdische taal werd officieel verboden toen de junta in 1980 een algemeen verbod uitvaardigde op alle niet-Turkse talen. Het verbod werd opgeheven in 1991, hetzelfde jaar dat de Koerdische parlementsleden Leyla Zana, Orhan Doğan en Hatip Dicle werden gearresteerd omdat ze hun parlementaire eed in het Koerdisch hadden afgelegd.
Zelfs vandaag de dag kunnen Koerdische kinderen hun moedertaal niet leren, en niet-Turkse talen die in het land worden gesproken, worden slechts twee uur per week als keuzevakken aangeboden. In 2021 nam het ministerie van Onderwijs drie nieuwe Koerdische leraren aan van de 20.000 nieuwe aanwervingen, vergeleken met 938 voor Engels, 503 voor Arabisch en maar liefst 25 voor Russisch.
Koerdisch is verbannen uit openbare diensten, inclusief de KADES-applicatie die is ontwikkeld door het ministerie van Binnenlandse Zaken om vrouwen te ondersteunen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld. De service wordt aangeboden in het Turks, Perzisch, Arabisch, Engels, Frans en Russisch, maar niet in het Koerdisch.
De inspanningen van de basis werden ook belemmerd, aangezien de Koerdischtalige krant Azadiya Welat, de Koerdische kindertelevisie Zarok TV, het Koerdisch Instituut Istanbul, de culturele vereniging KURDİ-DER, de persbureaus DİHA en Jinha, en verschillende niet-gouvernementele organisaties die zich bezighouden met de Noodverordeningen in het Koerdisch werden gesloten.
Ondanks de druk slaagden veel lokale overheden met gekozen Koerdische burgemeesters erin om meertalige diensten op te zetten in provincies met een Koerdische meerderheid en in bepaalde gebieden ook diensten aan te bieden in andere minderheidstalen. Echter, door het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken aangestelde beheerders, ter vervanging van gekozen burgemeesters van de Democratische Volkspartij (HDP), verwijderden alle meertalige bewegwijzering, annuleerden diensten in het Koerdisch en Armeens, en sloten niet-Turkstalige kleuterscholen en naschoolse opvangcentra en diensten voor vrouwen, van wie velen geen of slecht Turks spreken.
Koerdische parlementsleden die in het Turkse parlement in het Koerdisch spreken, worden niet genoemd in de parlementaire documenten, afgezien van een opmerking dat er een “onbekende taal” werd gebruikt. Ook Koerdisch sprekende artiesten zijn het afgelopen jaar tal van concerten onder druk gezet en belemmerd door de autoriteiten en theatervoorstellingen zijn verboden.